Menenjit Nedir? Belirtileri, Türleri, Tedavi Yöntemleri ve Aşı Hakkında Bilgiler

Menenjit Nedir? Belirtileri Nelerdir? Tedavisi Nasıl Olur?

Menenjit, beyni ve omuriliği çevreleyen koruyucu tabakanın iltihabıdır. Pek çok durum menenjite neden olabilir. Ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma gibi tipik belirtiler gözlenebilir. Her yaştan insanı etkileyebilir ve ciddi sorunlara yol açabilir. Bu yüzden erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır. Tedavi sebebe göre değişiklik gösterir.

Menenjit Nedir?

Menenjit hastalığı, meninks alanının iltihabı olarak bilinir. Meninksler beyin ve omuriliği yaralanmalardan koruyan ve destekleyen zar tabakadır. İçerisinde beyin omurilik sıvısı, sinirler ve kan damarları bulunur. Bu hastalık genellikle vücuda giren bakteri veya virüslerden dolayı ortaya çıkar.

Menenjit Belirtileri Nelerdir?

Menenjit bebeklik çağından yaşlılığa kadar her yaşta gelişebilir. Bu yüzden bebek, çocuk, yetişkinlerde farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Aynı zamanda menenjitin hangi türde olduğu da semptomları farklılaştırılabilir ve şiddet azalıp artabilir. Başlangıçta viral ve bakteriyel türlerin belirtileri benzerlik gösterebilir, ancak bakteriyel olan genellikle daha şiddetli geçer. Bebeklerde viral menenjit belirtileri şunlardan oluşabilir:

• Kusma,
• İshal,
• Ciltte döküntü,
• Solunum sıkıntısı,
• Sürekli ağlama,
• İştahın azalması.

Yetişkinlerde ve çocuklarda menenjit belirtileri ise şunlar olabilir:

• Ateş,
• Baş ağrısı,
• Ense sertliği,
• İştahsızlık,
• Boyun tutulması,
• Işığa duyarlı hale gelme,
• Peteşi (ciltte gözüken döküntüye benzer noktalar).

Bakteri kaynaklı menenjit belirtileri de bu semptomlar ile benzerlik gösterir, ancak bakteriden kaynaklanan bir durum daha hızlı ve şiddetli şekilde ortaya çıkar. Bu belirtileri yaşarsanız, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız tavsiye edilir.

Bu belirtilerin yanı sıra mantar kaynaklı menenjitte mide bulantısı, kusma, dikkat kaybı- odaklanma eksikliği, denge kaybı yaşanabilir. Bebeklerde yaşanabilecek menenjit belirtileri arasında kafasının arka tarafında (bıngıldak) şişlik, uyku hali veya uykudan uyanmada zorluk, daha yavaş tepki gibi semptomlar bulunabilir.

Menenjit Türleri Nelerdir?

Menenjitin çok sayıda türü vardır. Her türe olan tedavi yaklaşımı ve belirtiler farklılık gösterebilir. En yaygın çeşitleri viral ve bakteriyel kaynaklı olanlardır.

• Viral menenjit: Yaygın olarak karşılaşılan viral menenjit, genellikle tedavi gerektirmeden iyileşme olabilir, ancak bazı durumlarda tedaviye ihtiyaç duyulabilir. Enterovirüs kategorisinde olan virüsler bu çeşit menenjite sebep olabilir, ancak virüs ile karşı karşıya kalan kişilerin küçük bir bölümünde menenjit gelişir. Bu virüsler sonbahar ve yaz aylarında daha yaygın hale gelir. Enterovirüs kategorisinde olanlar, Koksaki A, Koksaki B ve Ekovirüsler olarak adlandırılır. Bu grup içerisinde bulunmayıp yine de viral menenjite yol açabilen virüsler ve hastalıklar da vardır. Bunlar, grip, kabakulak, kızamık, HIV, Herpes virüsü, Batı Nil virüsü olarak sıralanabilir.
• Bakteriyel menenjit: Tedavi edilmezse hastanın yaşamını yitirmesine sebep olabilen bir türdür. Bulaşıcı menenjit türlerinden bir tanesidir ve bazı bakterilerin sebep olduğu enfeksiyondan dolayı olur. Bu türe neden olan en yaygın bakteri türleri Pnömokok, Neisseria meningitidis ve Stafilokoktur. Pnömokok solunum yolunda bulunurken, Neisseria meningitidis tükürük gibi sıvılarda bulunur. Aynı zamanda Stafilokok bakterisi ciltte yaşar. Bu yüzden temas, solunum gibi yollarla kolayca bakteriyel menenjit bulaşabilir.
• Mantar menenjiti: Nadir görülen bir türdür ve bağışıklık sistemi düşük olan kişilerde gelişme olasılığı daha yüksektir. Bağışıklık sistemini düşüren kanser gibi hastalığa sahip kişilerin de yakalanma olasılığı yüksek olur. Bu tür vücuda girdikten sonra kan dolaşımı ile beyin ve omuriliğe kadar giden bir mantardan kaynaklanır.
• Parazitik menenjit: Viral ve bakteriyel türlere göre daha az görülür. Kirli yerlerde, bazı hayvanlarda, dışkıda, balıklarda bulunan parazitler parazitik menenjite sebep olabilir. Bir kişiden başka bir kişiye bulaşmaz, ancak bir hayvana bulaşabilir.
• Bulaşıcı olmayan menenjit: Bir enfeksiyon ile alakalı değildir. Bazı durumların veya tedavilerin neden olduğu bir menenjit türüdür. Kafa travması, beyin ameliyatı, kanser, kelebek hastalığı (lupus) bu türe yol açabilir.
• Kronik menenjit: 4 haftadan uzun süren menenjitli hastalar için geçerlidir. Nedenleri arasında, mantarlar, romatizmal hastalıklar olabilir. Kronik menenjitin ortaya çıkmasını sağlayan nedenlerin tedavisini yaparak hastalık ortadan kaldırılmaya çalışılabilir.

Menenjit Tanısı Nasıl Konulur?

Menenjit için başvurduğunuz sağlık kuruluşundaki doktorunuz öncelikle fiziki bir muayene ile durumu anlamak isteyebilir. Muayene esnasında ciltte döküntü varlığı, ense sertliği gibi gözleme dayalı notlar alınabilir. Bilgileriniz alındıktan sonra yapılması gereken bazı testler vardır. Bu testler arasında şunlar vardır:

• Burun ve boğaz kültürü: Yumuşak uçlu bir çubuk ile burun veya boğazdan sürüntü alınır. Laboratuvarda enfeksiyon belirtilerinin varlığı incelenir.
• Lomber ponksiyon: Belin alt bölgesinden iğne ile girilerek beyin omurilik sıvısı (BOS) alınması işlemidir. Bu şekilde beyin omurilik sıvısında enfeksiyon olup olmadığına bakılır.
• Kan testi: Kan testi yapılarak kan, enfeksiyon açısından izlenir.
• MRI: Beynin görüntüleri elde edilerek, bölgede enfeksiyon olup olmadığına bakılabilir.

Tüm bu testlerden sizin için gerekli görülenleri doktorunuz yaptırmanızı tavsiye edebilir.

Menenjit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Menenjiti tedavi edebilmek için neden olan durumun anlaşılması gerekir. Bakteri kaynaklı menenjitte tedavi için antibiyotik kullanılabilirken, mantardan kaynaklananda antifungal ilaçlar tercih edilir. Ayrıca virüsleri yok edebilmek için viral tedavi uygulanır. Hastalıklara bağlı olarak gelişen menenjitlerde neden olan hastalık tedavi edilerek menenjit belirtileri azaltılmaya çalışılır. Bunların dışında hastanın ağrısını giderebilmek için ağrı kesiciler, sıvı elektrolit dengesinin iyi bir düzeyde kalması için serumlar hastaya reçete edilebilir. Her hastanın nedeni ve belirtileri farklılık göstereceği için, sağlık personelinin tavsiyelerine göre tedavi yolu izlenmesi doğru olacaktır.

Menenjitten Korunmak İçin Neler Yapılabilir?

Bulaşıcı menenjitten korunmak için basit yaşam değişiklikleri yapılabilir, ancak bulaşıcı olmayan menenjitler bir enfeksiyon kaynaklı olmadığı için kişisel bir koruma yapılamaz. Bulaşı azaltabilecek maddeler arasında şunlar örnek olarak verilebilir:

• Elleri sık sık yıkamak (yemek yemeden önce ve sonra, lavaboyu kullandıktan sonra vb.).
• Öksürme veya hapşırma sırasında ağzı kapama ve çevrede kapatmayan kişiler varsa uyarmak.
• Sık sık dokunulan yüzeyleri silmek (asansör düğmesi vb.)
• Menenjit olduğunu bildiğiniz birisi ile temas etmemek, temas engellenemiyorsa maske takmasını sağlamak.
• Kirli gözüken sularda yüzmemek ve içmemek.
• Pişmemiş veya az pişmiş etleri ve deniz ürünlerini tüketmemek.
• Pastörize edilmeyen sütler veya o sütlerler yapılmış besinleri tüketmemek.
• Tüketilen tüm meyve ve sebzelerin iyice yıkamak.
• Ortamdaki tozu solumamak için inşaat alanında çalışan kişilerin işyerinde maske takması.
• Seyahat edeceğiniz ülke veya şehirde hastalıkları sorgulamak.

Bu önlemler bulaşı en az seviyeye indirmek ve sağlığınızı korumak için denenebilir.

Menenjit Hakkında Sık Sorulan Sorular

Menenjit, erken teşhis edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen hayati bir hastalıktır. Siz de menenjit belirtileri yaşıyorsanız vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurmanız gerekir. Hisar Hospital Nöroloji Bölümü uzmanlarımız, doğru tanı ve etkin tedavi yöntemleriyle yanınızdadır. Daha fazla bilgi almak veya hemen randevu oluşturmak için iletişim sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.