Konjenital Kalp Hastalıkları: Belirtileri, Türleri, Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Konjenital Kalp Hastalıkları (Doğumsal Kalp Hastalıkları) Nedir?

Konjenital kalp hastalığı (KKH) kalbin normal çalışma şeklini etkileyen bir dizi doğum kusuru için kullanılan genel bir terimdir. Doğumda oluşan kalp ile ilgili anormalliklerin temel nedeni, hamilelik sırasında bebeğin kalbinin sağlıklı bir şekilde gelişememesidir. Konjenital kalp rahatsızlıkları en sık görülen doğum kusurlarındandır. Kalpte oluşan rahatsızlıklar kalbin kan pompalama işlevini bozabilir. Bozulan kan pompalama işlevi nedeni ile kan akış hızı çok yavaş olabilir, kan akışı olması gereken şeklinde çalışmayarak kan yanlış yöne pompalanabilir veya tamamen kan akışı tıkanabilir. Konjenital kalp kusurlarının kalpte meydana getirdiği rahatsızlıkların durumuna göre birçok türü bulunur. Kalbin bir bölümünü veya daha fazla kısmını etkileyebilir.

Konjenital Kalp Hastalıkları Nedir?

Konjenital kalp hastalığı veya konjenital kalp defekti, bebeklerde doğum sürecinde karşılaşılan kalp rahatsızlıklarıdır. Bazı KKH vakaları basittir ve bebekte herhangi bir ciddi rahatsızlık görülmesine neden olmayabilir. Ancak bazı kalp rahatsızlık türleri hayatı tehdit edici olabilir ve bebeklik döneminde tedavi gerektirebilir. Kalp hastalıkları kalp duvarları, kalp kapakçıkları ve kan damarları gibi organ veya dokuları etkileyebilir. En ciddi konjenital kalp kusurlarına kritik konjenital kalp hastalığı denir. Ciddi kalp anormallikleri ile doğan bazı bebeklerin cerrahi müdahaleye ihtiyaçları olabilir. Ancak daha hafif kalp kusurlarının olası semptomları çocukluk ve yetişkinlik çağına kadar ortaya çıkmayabilir.

Çoğu durumda hastalığın nedeni tespit edilemez. Birçok faktör etki edebilir. Bunlar arasında annenin yaşadığı viral bir enfeksiyon veya genetik yatkınlık bu duruma neden olabilir. Ayrıca bazı doğuştan kalp kusurları hamilelik sırasında sigara, alkol veya uyuşturucu kullanımı gibi zararlı madde kullanımının bir sonucu olabilir. Kalbin 2 odacığı arasındaki delik, çok yaygın görülen bir konjenital kalp defekti örneğidir.

Konjenital Kalp Hastalığı Türleri Nelerdir?

Bebeklerde doğumsal kalp hastalıklarının farklı türleri görülebilir. Bu rahatsızlıklar kalbin bir kısmını etkileyebilir veya daha fazla bölümünde anormalliklere neden olabilir. En yaygın türler şunlardır:

Siyanotik Konjenital Kalp Hastalıkları

Bu rahatsızlık kişilerde kalbin oksijen miktarını azaltması ile görülebilir.. Bu hastalıkta doğan bebeklerde ameliyat gerekebilir. Bunun nedeni yetersiz oksijen seviyesidir. Genellikle oksijen düzeyleri düşüktür ve ameliyat olmaları gerekir. Doku ve ciltte mavi renklenmeye kendini gösteren bir rahatsızlık olan siyanoza neden olabilir Siyanotik konjenital kalp hastalıklarından bazıları şunları içerir:

• Sol kalpte obstrüktif lezyonlar: Bu tür rahatsızlıklar kalp ile vücudun geri kalanı arasındaki kan akışını azaldığı durumlardır. Rahatsızlıklar arasında kalbinizin sol tarafta çok küçük olması ile görülen hipoplastik sol kalp sendromu ve aortik arkın kesintiye uğraması (aortun eksik olması) yer alır.
• Sağ kalpte obstrüktif lezyonlar: Bunlar kalbinizle akciğerleriniz arasındaki kan akışını (pulmoner kan akışı) azaltır. Örnekler arasında Fallot tetralojisi (dört anomaliden oluşan bir grup), Ebstein anomalisi, pulmoner atrezi ve triküspit atrezisi (kapakçıklar doğru şekilde gelişmez) yer alır.
• Kan akışı problemleri: Bu rahatsızlıkta sistemik ve pulmoner kan akış yönleri farklı olabilir. Bunun bir örneği büyük arter transpozisyonu rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlık kalpten çıkan iki ana arterin yanlış yerde olması durumudur. Bir diğer rahatsızlık ise, vücuda kan taşımak için kalbinizin iki yerine yalnızca bir ana artere sahip olduğu trunkus arteriozus hastalığıdır.

Asiyanotik Konjenital Kalp Hastalığı

Bu tip kalp kusurunda kan yeterli miktarda oksijen içerir, ancak bu oksijen tüm vücuda anormal şekilde pompalanır. Asiyanotik konjenital kalp hastalıklarından bazıları şunları içerir:

• Aort problemi: Bu rahatsızlıklar, aortun yapısal veya işlevsel anormallikleri ile görülür. Örneğin, aort koarktasyonu, aortun daralmasıyla ortaya çıkan bir durumdur ve kan akışını kısıtlayarak yüksek tansiyon ve kalp yetmezliği gibi komplikasyonlara yol açabilir. Diğer bir örnek ise aort stenozu rahatsızlığıdır. Bu durumda aort kapağı daralır ve kalbin sol ventrikülünden aorta kan pompalanmasını zorlaştırır. Aort stenozu belirtileri arasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi, bayılma hissi ve çabuk yorulma bulunabilir. Aortik atrezi durumu ise, aortik kapağın tamamen kapanmasıyla meydana gelen ve bu da kan akışını engeller.
• Kalpte delik: Kalbinin duvarlarından birinde anormal bir açıklık olabilir. Deliğin konumuna göre rahatsızlıklar isimlendirilir. Rahatsızlıklardan bazıları atriyal septal defekt, atriyoventriküler kanal, ventriküler septal defekt veya patent duktus arteriosus’dur. Belirtiler, deliğin büyüklüğüne, konumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir ancak genellikle solunum güçlüğü, hızlı solunum, yetersiz kilo alımı, düşük oksijen seviyeleri, ciltte mavi renklenme (siyanoz), hızlı kalp atışı ve çabuk yorulma gibi semptomları içerebilir.
• Pulmoner arterle ilgili sorunlar: Pulmoner arter, oksijen almak için kanı kalbin sağ tarafından akciğerlere taşıyan damardır. Bu arterin çok dar olması durumuna pulmoner stenoz denir. Pulmoner stenoz dereceleri genellikle hafif, orta, şiddetli ve kritik olarak sınıflandırılır. Pulmoner stenozun belirtileri arasında mavi dudaklar ve cilt (siyanoz), nefes darlığı, yorgunluk bulunabilir.

Konjenital Kalp Hastalıkları Belirtileri Nelerdir?

Konjenital kalp hastalığı belirtileri bebek doğar doğmaz başlayabilir veya ilerleyen zamanlarına kadar ortaya çıkmayabilir. Belirtilerden bazıları şunları içerebilir:

• Mavimsi cilt, dudaklar ve tırnaklar
• Aşırı uyku hali
• Hızlı nefes alma ve nefes almada zorluk
• Aşırı yorgunluk
• Kalpte üfürüm
• Zayıf kan dolaşımı
• Zayıf nabız veya çarpan kalp atışı

Konjenital Kalp Hastalıkları Nasıl Olur?

Konjenital kalp hastalıkları, doğuştan gelen kalp anormallikleridir ve embriyonik dönemde kalp gelişiminin normal şekilde tamamlanmamasından kaynaklanır. Rahatsızlığın tam nedeni bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri şunları içerebilir:

• Ebeveynlerden gelen veya rastgele oluşan anormal kromozomlara veya genetiğe sahip olma
• Hamilelik sırasında alkol, sigara gibi zararlı maddeler kullanma
• Hamilelik sırasında alınan bazı ilaç etkileri
• Hamilelik sırasında diyabet, fenilketonüri gibi metabolik hastalıklar veya kızamıkçık gibi viral enfeksiyon geçirmek

Ayrıca hamilelik sırasında yetersiz veya kötü beslenme, embriyonik kalp gelişimini etkileyerek doğumsal kalp hastalıklarının oluşumuna katkıda bulunabilir.

Konjenital Kalp Hastalıkları Tanısı Nasıl Konulur?

Hamilelik döneminde bazı durumlarda uzman doktor tarafından rutin kontrollerde dolaşım sistemi ile ilgili herhangi bir sorun tespit edebilir. Böyle durumlarda doktor daha ayrıntılı inceleme için bazı testler isteyebilir. Ayrıca bebeklerin ve çocukların doğum sonrası rutin fizik muayeneleri, doktorların kalp anomalilerini tespit etmesine yardımcı olabilir. Doktorlar, kalp seslerini dinlerken veya siyanoz gibi belirtileri gözlemleyerek hastanın kalp sağlığını değerlendirirler. Ayrıca fiziksel muayeneye ek olarak, doktor tarafından teşhise yardımcı olmak için aşağıdaki testler istenebilir:

• Göğüs röntgeni: Göğüs röntgeni, yapısal anormallikleri ortaya çıkarmak için göğsünüzün iç fotoğraflarını çeker.
• Elektrokardiyogram (EKG): Elektrokardiyogram (EKG) kalbin elektriksel aktivitesini ölçer.
• Ekokardiyogram (EKO): EKO test yönteminde kalp kapakçıkları ve odacıklarının görüntülerini oluşturmak için ultrasonu kullanır.
• Kalp kateterizasyonu: Kalp kateterizasyonu, kalp ve damarların iç yapısını değerlendirmek ve tedavi etmek için kullanılan invaziv bir tıbbi prosedürdür. Doktor, bu test yöntemi ile kalbin ne kadar iyi kan pompaladığını ve dolaştığını anlayabilir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Kalp hastalığına yönelik MRI, kalbinizin ayrıntılı resimlerini oluşturabilir.

Konjenital Kalp Hastalıkları Tedavisi Nasıl Yapılır?

Konjenital kalp hastalıkları tedavisi doğuştan kalp kusurunun türüne ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Bazı doğuştan kalp sorunlarının herhangi bir tedaviye ihtiyacı yoktur. Örneğin kalpteki küçük delikler genellikle çocuk büyüdükçe kendiliğinden düzelir. Olası tedaviler şunları içerebilir:

• Kalbin iç duvarındaki küçük bir delik gibi basit kusurları onarmak için kalp kateterizasyonu
• Kalbinizin daha verimli çalışmasına yardımcı olacak veya kan basıncını yönetecek ilaç tedavisi
• Büyük bir septal defektin onarılması, daralan bir kapak veya damarın açılması veya kalbin anatomik yapısının düzeltilmesi gibi ciddi durumlarda cerrahi müdahale
• Ağır vakalarda kalp nakli

Sık Sorulan Sorular

Eğer çocuğunuzda konjenital kalp hastalığı belirtileri gözlemliyorsanız, erken teşhis ve doğru tedavi büyük önem taşır. Hisar Hospital Intercontinental Çocuk Kardiyoloji ve Kalp Cerrahisi Uzmanlarımız, doğumsal kalp hastalıklarının tanı ve tedavisinde modern yöntemler ile hizmet vermektedir.

Sağlık ekibimizden destek almak için hemen randevu alın veya kardiyoloji polikliniğimizle iletişime geçin.