İnme (Serebrovasküler) Hastalığı Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

İnme (Serebrovasküler) Nedir?

Beyin damar hastalıkları beyne giden kan akışının azalmasına (iskemi) veya beynin herhangi bir kısmında kanamaya (hemoraji) neden olabilir. Bu durumlara “inme” adı verilir.

Serebrovasküler inme, genellikle iskemik veya hemorajik olarak iki ana gruba ayrılır. İskemik tür beyin dokusuna kan akışının kesilmesi ile oluşurken, hemorajik tür bir kanama ile gider.

İnme (Serebrovasküler) Hastalığının Bulguları Nelerdir?

Serebrovasküler hastalığının belirtileri, sıklıkla hızlı bir şekilde ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında yüzde veya vücutta uyuşma, güçsüzlük veya felç, konuşma güçlüğü, anlama zorluğu, görme kaybı veya bulanık görme, baş dönmesi ve denge kaybı yer alabilir. Belirtiler hızlı bir şekilde gelişebilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Ayrıca rahatsızlık sonrası görme kaybı, felç veya vücutta güçsüzlük, konuşma güçlüğü, anlama zorluğu ve bilişsel fonksiyonlarda azalma gibi motor ve bilişsel işlevlerde bozulmalar görülebilir.

İnme (Serebrovasküler) Nasıl Olur?

İnme (serebrovasküler) beyne giden kan akışının aniden kesilmesi veya kanamanın olmasıyla ortaya çıkar. Genellikle iki ana mekanizma ile oluşur:

• İskemik Felç: İskemi felç hücrelerin oksijen ile beslenmesi için yeterli kan akışını alamamasıdır. Bu çoğunlukla beyindeki kan damarlarının bloke olarak kan akışını kesmesi nedeniyle olur. İskemik felçler en yaygın karşılaşılan felç türüdür. Vücudun başka bir yerinde oluşan ve serbest kalan bir pıhtı parçası kan damarlarında dolaşarak beyinde tıkanıklığa neden olabilir. Bu genellikle bir arterin tıkanmasıyla veya emboli adı verilen bir pıhtının beyin damarlarına taşınmasıyla oluşur. Ayrıca tedavi edilmemiş yüksek tansiyon (hipertansiyon), yüksek kolesterol (hiperlipidemi) veya yüksek kan şekeri gibi rahatsızlıklar arterlerde plak birikimi veya daralmaya neden olabilir. Bu daralma kan akışını engelleyebilir ve beyin dokusunun oksijen ve besin maddeleri almasını engelleyerek iskemiye (oksijen yetersizliği) neden olabilir.
• Hemorajik Felç: Hemorajik felçler beyinde veya çevresinde kanamaya neden olur. İki farklı faktörden kaynaklanabilir. Bu faktörlerden biri beyin içi kanama (intraserebral)’dır. Beyin içindeki bir kan damarının yırtılıp veya açılmasıyla meydana gelir ve çevredeki beyin dokusuna baskı uygular. Diğer bir faktör subaraknoid boşluk (beyniniz ile dış kaplaması arasındaki boşluk) kanamasıdır. Araknoid membran örümcek ağına benzeyen ve beyni çevreleyen bir dokudur. Araknoid membrandan geçen kan damarlarının hasar görmesi, subaraknoid boşluğa doğru kanamaya neden olabilir ve alttaki beyin dokusuna baskı uygulayabilir.

İnme (Serebrovasküler) Belirtileri Nelerdir?

Beynin farklı bölgeleri kişinin farklı yetenekleri kontrol eder, bu nedenle belirtiler etkilenen bölgeye bağlı değişebilir. Örneğin, beyin broca bölgesini etkileyen durumlarda, yüz ve ağzınızdaki kaslar etkilenir. Bu nedenle bazı insanlar felç geçirdiklerinde sözlerini geveleyerek söylerler veya konuşmakta zorluk çekerler. Belirtiler şunları içerebilir:

• Çoğunlukla tek tarafta meydana gelen kaslarda zayıflık veya felç görülmesi
• Yüzde kas kontrol kaybı
• Konuşma yeteneğinde kayıp
• Bozuk konuşma
• Görme, işitme, koku, tat ve dokunma duyularında ani kayıp
• Bulanık veya çift görme
• Koordinasyon kaybı
• Baş dönmesi
• Denge kaybı
• Mide bulantısı ve kusma
• Kafa karışıklığı
• Nöbet geçirme
• Boyun tutulması
• Hafıza kaybı
• Rahatsızlık sonrası baş ağrısı (genellikle ani ve şiddetli)
• Bayılma
• Koma

İnme (Serebrovasküler) Tanısı Nasıl Konulur?

İnme rahatsızlığında çoğunlukla hastane acil servisinde hızlı teşhis yapılmasına ihtiyaç duyulur. Acil servis  doktorları öncelikle hastada ne tür felç meydana geldiğini öğrenmeye çalışırlar. Teşhis için nörolojik muayene, görüntüleme testleri ve diğer laboratuvar testlerin bir arada kullanılabilir. Bu testler şunları içerebilir:

• Görüntüleme Testleri: İnme tanısını doğrulamak için görüntüleme testleri gerekebilir. Bunlar arasında beyin manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları bulunur. Bu testler, beyindeki kan damarlarını ve olası hasarları görselleştirmeye yardımcı olabilir.
• Kan Testleri: Tanı için kan testleri de yapılabilir. Kan testleri, pıhtılaşma zamanını değerlendirebilir, kan şekeri seviyelerini ölçebilir ve diğer potansiyel risk faktörlerini belirleyebilir.
• Elektrokardiyogram (EKG): EKG, kalp ritim bozukluklarını ve diğer kalp problemlerini belirlemeye yardımcı olabilir. Bazı inmeler, kalp kaynaklı embolilerin nedeni ile meydana gelebilir.

İnme (Serebrovasküler) Tedavisi Nasıl Yapılır?

İnme tedavisi uygulama yöntemi seçiminde en önemli faktör kişinin ne tür felç geçirdiğidir. Yaygın kullanılan tedavi yöntemlerinden bazıları şunlardır:

• Acil Müdahale: İnme geçiren bir hastanın en acil ihtiyacı, beyin dokusuna kan akışının yeniden sağlanmasıdır. Bu nedenle, hastanın hastaneye acilen götürülmesi ve uygun tedaviye başlanması gereklidir. Acil müdahale, hastanın solunum ve dolaşımının stabilize edilmesini, tıbbi müdahalelerin yapılmasını içerir.
• İskemik İnme Tedavisi: Bu rahatsızlıkta akut tedaviler genellikle ilaç müdahalesini içerir. Pıhtıyı eritmek veya tıkanıklığı açmak için trombolitik ilaçlar veya mekanik trombektomi gibi tedaviler uygulanabilir. Örneğin uzman doktor tarafından kan pıhtısını çözen bir ilaç olan TPA (doku plazminojen aktivatörü) verilebilir. Bu rahatsızlıkta ilaç tedavisi ne kadar erken başlanırsa iyileşme şansı giderek artar.
• Hemorajik inme: Beyin damarlarının çatlaması sonucu oluşur. Akut tedavilerde kanamayı durdurmaya odaklanılır. İlk adım beyindeki kanamanın nedenini bulmaktır. Bir sonraki adım onu ​​kontrol etmektir. Bu durumda, kanamanın kontrol altına alınması ve beyin dokusuna zarar veren basıncın azaltılması önemlidir. Bu tedaviler arasında kan basıncını düşürmek için ilaçlar, cerrahi müdahale veya endovasküler girişimler yer alabilir.
• Rehabilitasyon: Tedavi sonrası rehabilitasyon, hastanın fonksiyonel bağımsızlığını ve yaşam kalitesini arttırmayı amaçlar. Fizyoterapi, konuşma terapisi, iş terapisi ve psikososyal destek gibi rehabilitasyon hizmetleri, hastanın iyileşme sürecini destekler ve uzun vadeli sonuçları iyileştirebilir.

Ayrıca İnme geçiren kişilerde tekrarlama riskini azaltmak için, yüksek kan basıncı, diyabet, yüksek kolesterol, obezite ve hareketsiz yaşam tarzı gibi risk faktörleri kontrol altına alınmalıdır. Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, alkol ve sigaradan kaçınma, düzenli egzersiz, dengeli beslenme ve düzenli doktor kontrolü, inme riskini azaltabilir.

İnme (Serebrovasküler) Tedavisi Sonrası Süreç Nasıldır?

İnme rahatsızlığı geçiren ve acil müdahale edilen hastalarda ‘’İnme nasıl geçer?’’ sorusu inmenin olumsuz etkilerinin tedavisi için sordukları önemli bir sorudur. Acil müdahaleden sonra hasta uzman doktorlar tarafından yakından takip edilir. Tedavi sonrası felç bakımında, hastanın mümkün olduğu kadar çok işlevi geri kazanmasına ve günlük aktivitelerine dönmesine yardımcı olmaya odaklanılır.

Tedavi, hastanın belirtilerine, inme türüne ve şiddetine göre özelleştirilir. Fizyoterapi, konuşma terapisi ve rehabilitasyon, inme sonrası fonksiyonel iyileşmeyi desteklemek için önemli bir rol oynar. Psikososyal destek ve danışmanlık, hastanın tedavi uygulamaları sırasında uyum sürecini kolaylaştırır.

Sık Sorulan Sorular

İnme beyin kan damarlarında meydana gelen tıkanma ve hasarlar sonucu oluşan ciddi bir rahatsızlıktır. Çok acil müdahale gerektirir. İnmenin hasar verdiği bölgelere yönelik tedavi programı uygulanır.

İnme (serebrovasküler) hastalığında erken teşhis ve uygun tedavi, komplikasyon riskini azaltır ve iyileşme sürecini destekler. Ancak tedavinin etkinliği ve hastanın genel sağlık durumu için düzenli doktor kontrolleri büyük önem taşır.

Hisar Hospital’da uygulanan takip programlarında; nörolojik muayene, kan testleri ve gerekli görüntüleme yöntemleri ile hastanın durumu yakından izlenir. Böylece olası tekrarlamalar veya komplikasyonlar erken dönemde tespit edilerek tedavi planı yeniden şekillendirilebilir.

İnme sonrası değerlendirme, kişiselleştirilmiş takip ve rehabilitasyon planı için Hisar Hospital Nöroloji Bölümü ile iletişime geçebilir, randevu veya form üzerinden kolayca başvuru yapabilirsiniz.