Tetik parmak, tıp literatüründeki adıyla tenosinovit stenosing, parmakların etrafını çevreleyen tendon kılıflarının şişmesi neticesinde gelişen parmak ağrısı ve parmaklarda hareket kısıtlılığına neden olan bir sağlık sorunudur. Çoğunlukla 50 yaş üzerindeki kadınları etkileyen tenosinovit stenosing çeşitli sebeplere bağlı olarak her yaş grubunda ortaya çıkabilir. Tetik parmak günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyebilir bir sağlık sorunudur. Parmakların hareketini kısıtlayan bu durum zamanla parmaklarda işlev kaybına neden olabilir. Hastanemizin ortopedi cerrahi başta olmak üzere ortopedi tedavi alanındaki uzmanlığı sayesinde tetik parmak tedavisi hastaya uygun bir şekilde planlanabilir ve hastalar parmaklarındaki sertlik nedeniyle günlük hayatlarına yapmakta zorluk çektikleri işleri daha kolay yapabilir hale gelebilir.
Tetik Parmak Nedir?
Tetik parmak, parmakların hareketi sırasında zorlanma ve kilitlenme ile karakterize bir sağlık sorunudur. Parmakların bükülmesini sağlayan fleksör tendonların dış tarafında tenosinovyal adı verilen bir astar bulunur. Fleksör tendonları ön kol kaslarını parmakların kemiklerine bağlayan kordona benzer uzun yapılardır. İlgili kaslar kasıldığında fleksör tendonlar parmakların kemiklerini çekerek bükülmelerini sağlar. Tendon ve astarın dışında ise tendonların sürtünme olmadan kaymasına yardımcı olan bir kılıf vardır. Tendonlarda herhangi bir sebeple inflamasyon (iltihap) olduğunda tendonlar kılıf içerisinde rahat kayamaz. Tendinit olarak da adlandırılan bu durum parmakların bükülmesini zorlaştırabilir.
Bazı durumlarda fleksör tendonun yüzeyinde iltihabın ilerlemesine bağlı olarak küçük nodüller de ortaya çıkabilir. Bunun neticesinde parmakların hareketi esnasında ağrı daha fazla hissedilebilir ve parmakları bükerken çıtlama, patlama gibi sesler duyulabilir. Nodüller çoğu durumda iyi huyludur. Ancak bunlar ağrıya neden olabilir. Uzmanlarımız kemiklerde ve yumuşak dokuda görülen tümörlerin teşhisinde ileri teknolojik yöntemlerden faydalanmakta olup, bu sayede tümör erken dönemde tespit edilebilmektedir. Böylece erken dönemde hastaya uygun tedavi planı hazırlanabilir.
Tetik parmak hastalığı çoğunlukla 50 yaşın üzerindeki kadınları etkiler, en sık görüldüğü yaşlar ise 40-60 yaş aralığıdır. Bunun yanı sıra diyabet, romatoid artrit, kireçlenme, romatizmal eklem iltihabı, gut, amiloidoz, hipotiroidizm (tiroid bezinin yetersiz çalışması), tüberküloz (verem) gibi sağlık sorunları veya sürekli bilgisayar kullanmak, çiftçilik gibi mesleklerde çalışmak, raket kullanılan spor aktiviteleri ile ilgilenmek, müzik aleti çalmak gibi elin yorulmasına neden olabilecek aktiviteler de tetik parmak görülme riskini artırabilir. Tetik parmak erken dönemde tanı konulmaz ve tedavi edilmezse sayılan aktiviteleri yapmayı zor hale getirerek günlük hayatı zorlaştırabilir.
Tetik Parmağın Belirtileri Nelerdir?
Tetik parmak belirtileri dendiğinde ilk akla gelen parmaklarda kilitlenme ve hareket zorluğudur. Buna göre başlıca tenosinovit stenosing belirtileri şu şekildedir:
- Özellikle baş parmağını hareket ettirdiğinde takılma hissi,
- Parmakları avuca doğru bükme sırasında ağrı,
- Avuç içinin parmaklara yakın kısmında, özellikle bir şey tutulduğunda, hissedilen ağrı,
- Avuç içinde şişlik veya yumru,
- Parmakları bükünce kilitlemek ve açmak için diğer eli kullanma.
Yukarıda sayılan belirtiler genellikle sabah uyandığında daha yoğun hissedilir. Parmaklar kullanılmaya başlandıkça kitlenen parmaklar açılmaya başlar.
Tetik Parmak Nasıl Teşhis Edilir?
Parmak kilitlenmesi ve ağrı şikâyeti sağlık kuruluşlarına başvuran hastalar alanında uzman bir doktor tarafından fiziki olarak muayene edilir. Fiziki muayene sırasında doktorlar tetik parmağı kolaylıkla teşhis edebilir. Bununla birlikte uzmanlar gerekli durumlarda ultrason ve röntgen gibi görüntüleme yöntemlerinden de faydalanabilir.
Tetik Parmağın Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tetik parmak tedavisi hastalığın şiddetine ve etkilenen parmağa göre değişiklik gösterebilir. Tenosinovit stenosing tedavisi sırasında fizik tedavi ve egzersiz önemli yer tutar. Bu egzersizler tendonların esnekliğini yeniden kazanmasını sağlayabilir. Tetik parmak tedavisinde kullanılan başlıca tedavi seçenekleri şu şekildedir:
- Tedavide dinlenmek önemli yer tutar. Parmakları zorlayan aktivitelere ara verilmesi tendonların rahatlamasına yardımcı olabilir.
- Parmağı hareketsiz tutmaya yardımcı olan splintlerden faydalanmak parmağın normal şekline geri dönmesini sağlayabilir.
- Tedavide uzmanlar ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olan ilaçlar reçete edebilir. Ayrıca doktorlar tendonlardaki inflamasyonu azaltmak amacıyla enjeksiyonlar da önerebilir.
Yukarıda sayılan tedavi yöntemlerinden olumlu sonuç alınamayan durumlarda uzmanlar parmak cerrahisi prosedürlere başvurabilir. Hastanemizin ortopedi cerrahi alanındaki uzmanlığı sayesinde ameliyatlar açık cerrahi yöntemlerininn yanı sıra kapalı ameliyat yöntemleri kullanılarak da gerçekleştirilebilir.
Tetik Parmakta Cerrahi Müdahale Ne Zaman Gereklidir?
Diğer tedavi seçeneklerinin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi müdahale gerekli olabilir. Cerrahi müdahale sayesinde tendon kılıfının gevşetilmesi sağlanarak parmak kilitlenmesi ortadan kalkabilir. Cerrahi operasyon sırasında uzman hekim kadromuz ileri teknolojiler yardımıyla parmağın detaylı görüntüsünü alır. Ardından etkilenen parmağı lokal anestezi kullanarak uyuşturur. Ardından etkilenen tendonun etrafında kılıfta küçük bir kesi yaparak tendonun daha rahat hareket etmesini sağlar. Tetik parmak ameliyatı sonrasında hastalar genellikle aynı gün taburcu edilir.
Alanında uzman ortopedi cerrahlarımız tarafından gerçekleştirilen operasyonlar sonrasında hastalarımız günlük yaşamlarına kolaylıkla adapte olabilmektedir. Bu da hastalarımızın yüksek memnuniyetle evlerine gitmelerinin en önemli nedenlerindendir.
Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tenosinovit stenosing ameliyatı genellikle diğer tedavi seçeneklerinin olumlu sonuçlanmadığı veya hastalığın şiddetli olduğu durumlarda tercih edilir. Bu nedenle öncelikle doktorlar hastalara ameliyatsız tedavi yöntemlerini önerebilir. Ameliyatsız tetik parmak tedavisi yöntemleri başlıca ameliyatsız tedavi yöntemleri şu şekildedir:
- Ateller: Parmakların düzgün pozisyonda kalmasını sağlayan ateller tendonlar üzerindeki baskının azalmasına, böylece iyileşme sürecinin daha hızlı olmasına yardımcı olabilir.
- Parmak egzersizleri: Parmakları önerilen şekilde düzenli olarak hareket ettirmek kasların güçlenmesini sağlayabilir. Uzmanlar hastanın günlük yaşamında kolaylıkla uygulayabileceği bazı egzersiz yöntemleri önerebilir.
- Fizik tedavi ve parmak rehabilitasyonu: Fizik tedavi ve rehabilitasyon birimimiz uzman kadrosu parmak kilitlenmesi sorunu ile başvuran hastalarda masaj, germe egzersizleri gibi çeşitli tedavi seçeneklerinden faydalanarak parmakların hareket kabiliyetini artırabilir. Ayrıca tetik parmak hastalarının ağrı yönetiminde de fizik tedavi uygulamaları etkili sonuçlar doğurabilir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon birimimiz uzman hekim kadrosu tetik parmak tedavisinde özel programlar sunarak hastalarımızın iyileşme sürecinin hızlanmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca tedavi sırasında ve sonrasında sunulan rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetleri sayesinde hastalığın getirdiği psikolojik etkilerle de daha kolay mücadele edebilirler.
Tetik Parmak Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Parmak kilitlenmesi teşhisinin ardından uzmanlar hastaya uygun tedavi sürecini belirler. Hastaların ameliyatsız tedavi programlarına başlamasının ardından genellikle semptomlar yavaş yavaş hafiflemeye başlar. Bu aşamada doktorlar ne kadar süre tedavinin devam edeceği hakkında hastalara bilgi verebilir. Hastalığın cerrahi olarak tedavisini gerekli kılan durumlarda ise ameliyat sonrasında hastaların etkilenen parmaklarını tamamen kullanmaya başlaması için birkaç hafta, günlük aktivitelerine dönmesi için ise birkaç ay geçmesi gerekebilir.
Sık Sorulan Sorular
Tetik Parmak Kimlerde Daha Sık Görülür?
Tetik parmak 50 yaş üzerindeki kadınlar başta olmak üzere herkeste görülebilir. Çiftçilik, bahçecilik gibi mesleklerle uğraşanlar, müzik aleti çalanlar, tiroid, diyabet, gut gibi sağlık sorunları bulunanlar hastalığa karşı daha yüksek risk altında olabilir.
Tetik Parmağın Sebepleri Nelerdir?
Tetik parmağın sebebi tendonların çevresindeki kılıfların çeşitli sebeplerle iltihaplanması ve tendonların kılıf içerisinde rahat hareket edememesidir. Ayrıca tendonda meydana gelen bir nodül de parmak kilitlenmesine neden olabilir.
Tetik Parmak Nasıl Anlaşılır?
Tenosinovit stenosing hastalığının en önemli belirtisi özellikle sabahları parmakları bükme ve düzeltme sırasında zorlanma ve ağrı hissidir. Bu nedenle uzmanlar fiziki muayene ile kolaylıkla tanı koyabilir. Ancak bazı durumlarda emin olabilmek için ultrason, röntgen gibi görüntüleme yöntemlerine de başvurulabilir.
Tetik Parmak Ameliyatsız İyileşir mi?
Fizik tedavi, atel takma gibi ameliyatsız tedavi yöntemleri parmak kaslarının esnekliğini artırmaya yardımcı olduğundan iyileşme sürecine katkıda bulunabilir.
Tetik Parmak Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tenosinovit stenosing erken dönemde tanı konulmaz ve tedavi edilmezse parmaklarda işlev kaybı görülebilir. Bunun neticesinde yazı yazma, kaşık-çatal tutma, pantolon düğmesi ilikleme gibi basit günlük aktiviteleri yapmak zor hale gelebilir.
Tetik Parmak Nasıl Önlenir?
Hastalığı önlemenin en etkili yolu özellikle baş parmağı ve işaret parmağını aşırı kullanmaktan kaçınmaktır. Ayrıca parmakları güçlendirmeye yardımcı olabilecek egzersizler öğrenmek, parmakları kullanmayı gerektiren bir işle meşgul olurken ara vermek de hastalığı önlemeye yardımcı olabilir.
Tetik Parmak Tekrar Edebilir mi?
Tetik parmak tendonların çevresindeki kılıfların iltihaplanması sonucunda gelişen bir sağlık sorunudur. Hastaya uygun bir tedavi planı ile hastalığın tedavisi mümkündür. Ancak ilerleyen dönemlerde parmakları dinlendirmek gibi gereken önlemler alınmazsa hastalık tekrarlayabilir.
Tetik Parmak Tedavisinde Hangi Doktorlara Başvurulmalıdır?
Ortopedi alanında uzman hekimler hastalığın tanı ve tedavisinde uzmandır. Hastalığın teşhisinin ardından etkilenen parmağa ve semptomların şiddetine göre hastaya uygun tedavi sürecini planlarlar.
Tetik parmak, parmaklarda kilitlenme, ağrı ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösteren ciddi bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve tedavi edilmediğinde, günlük yaşam aktivitelerinde zorlanmaya ve kalıcı işlev kaybına yol açabilir. Eğer siz de özellikle sabahları parmaklarınızı hareket ettirmekte güçlük çekiyorsanız, vakit kaybetmeden alanında uzman ortopedi hekimlerimizle iletişime geçin. Sağlığınızı ertelemeyin, profesyonel destekle yaşam kalitenizi koruyun.