İsilik, kaşıntılı, kızarık ve kabarık lezyonlarla meydana gelen bir cilt rahatsızlığıdır. İsilik cildin altındaki gözeneklerde ve kanallarda sıkışan ter nedeniyle meydana gelir. Vücutta biriken ter, cilt dokusundan herhangi bir şekilde atılmadığında ciltte küçük sivilce veya kabarcıklardan oluşan bir döküntü oluşur. Sıcak ve nemli iklimlerde isilik yaygın görülür. Döküntü çoğunlukla vücudun yeterli hava akışı alamayan veya cilt ile temasın olduğu bölgeleri geliştirir. Semptomlar genellikle ani bir şekilde ortaya çıkar ve zamanla iyileşir, ancak kronik isilik durumlarında semptomlar devam edebilir. Döküntü ağrılı veya kaşıntılı olabilir. Cildin serin ve kuru tutulması evde tedavi yöntemleri arasında doktor kontrolünde kullanılabilir. Döküntü birkaç gün içinde azalma eğilimi göstermiyor veya şiddetli ağrıya veya rahatsızlığa neden oluyorsa tekrar doktor kontrolü gerekir.
İsilik Nedir?
İsilik zararsız fakat çok kaşıntılı bir deri döküntüsüdür. Aynı zamanda dikenli ısı, ter döküntüsü veya miliaria olarak da adlandırılır. Vücut normalden daha fazla terlediğinde ve teri vücuttan atılmadığında rahatsızlık görülür. Isı döküntüsü yaz aylarında ve sıcak iklimlerde daha sık meydana gelir.
İsilik Kimleri Etkiler?
İsilik her yaşta kişileri etkileyebilir. Bebekler, küçük çocuklar daha yüksek risk taşırlar çünkü ter bezleri ve kanalları hala gelişmektedir. Ter, isiliğin ana nedeni olup sıcak ve nemli iklimlerde yaşayanlar veya sporcular da yüksek risk altındadır. İsilik, giysilerinin ciltleri ile başka bir yüzey arasında uzun süre kalması nedeniyle yatan hastaları etkileyebilir. Farklı bir hastalık sırasında ateş semptomları aynı zamanda isiliğe de neden olabilir.
İsilik Vücudumun Neresinde Oluşur?
İsilik vücudun herhangi bir yerinde meydana gelebilir, ancak genellikle cildin cilde temas ettiği kıvrımlarda daha sık görülür. İsiliğin yaygın görülen bölgeleri şunları içerebilir:
- Kollar ve bacaklar
- Boyun
- Sırt
- Koltuk altları
- Kasık
- Göğüslerinin altı
- İç uyluklar
İsilik ayrıca pantolonun bel kısmı gibi giysilerinizin uzun süre ciltte kaldığı bölgelerde de oluşabili. Yüzde nadiren görülür.
İsilik Belirtileri Nelerdir?
İsilik belirtileri çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir ve bu belirtiler genellikle şiddetlidir. İsiliğin neden olduğu döküntüler, terlemeye başladıktan dakikalar ila saatler sonra oluşur. İsilik, cildin küçük, sivilce benzeri şişliklerin kümelendiği bir alanıdır. İsilik belirtileri şunları içerebilir:
- Kaşıntı: İsilik, kaşıntıya neden olabilir. Kaşıntı, lezyonların görülmeye başladığı yerlerde şiddetli ve rahatsız edici bir duruma sebep olur ve bu durum kişilere aşırı rahatsızlık verebilir.
- Kızarıklık: Cildin etkilenen bölgelerinde kızarıklık yaygın bir belirtidir. Kızarıklık, cilt yüzeyinin kabarık ve hassas görünmesine neden olabilir.
- Şişlik: İsilik lezyonları, cilt yüzeyinde hafifçe kabarık bir görünüm oluşturabilir. Bu şişlik, lezyonların etrafındaki dokuda sıvı birikimi nedeniyle meydana gelebilir.
- Kabarcıklar: Lezyonlar genellikle cilt yüzeyinin üzerine kabarık, kabarcıklı bir görünüme sahiptir. Bu kabarcıklar, içlerinde sıvı birikimi olan küçük keseler şeklinde olabilir.
- Kuru ve Pul Pul Dökülme: İsilik bölgelerinde cilt genellikle kuru ve pul pul dökülebilir. Bu durum, kaşıntı ve tahrişin artmasına neden olabilir.
- Yaygınlık: İsilik, vücudun farklı bölgelerinde ortaya çıkabilir. Özellikle dirsekler, dizler, eller ve ayaklarda sık görülür, ancak yüz ve boyunda da olabilir.
İsilik Türleri Nelerdir?
İsiliğin birkaç farklı türü bulunmaktadır. Bu türler:
- Miliaria kristalina: en hafif isilik türüdür. Epidermis adı verilen derinin üst katmanını etkiler. Cildinin yüzeyinde küçük, benzeri şişlikler ile meydana gelir. Kabarcıklar ağrılı değildir. Genellikle kaşınmazlar ancak lezyonlar bazen çatlayabilir. Bebeğinizde kızarıklık varsa, çizilmesini ve açık yaraları önlemek için ellerine eldiven takmayı düşünebilirsiniz.
- Miliaria rubra: Bu kırmızı, kabartılı döküntü, dış derinin daha derin bir tabakası olan orta epidermisi etkiler. Miliaria rubraya genellikle dikenli ısı denir çünkü ciltteki şişlikler hassas olabilir. Ayrıca acı verebilir veya kaşınabilir. Miliaria rubra en sık görülen isilik türüdür. Döküntü rahatsızlığa ve ağrıya neden olabilir. Bazen miliaria rubrada püstüller gelişebilir. Rahatsızlığın bu türüne miliaria pustulosa denir.
- Miliaria profunda: Miliaria profunda derinin en derin katmanını (dermis) etkiler. Bebekler ve küçük çocuklar arasında çok nadir görülür. Ter bezlerinden dışarı sızdığında derinin altında sıvı dolu cepler oluştuğunda ortaya çıkar. Tümsekler ten rengindedir, şeffaf veya kırmızı değildir. Genellikle diğer isilik türlerinden kaynaklanan lezyonlar çok daha büyük ve serttirler. Daha hafif cilt belirtileri gösterse de etkileri daha ciddi olabilir.
İsilik Neden Olur?
İsilik, ciltteki ter kanalları tıkandığında ve ciltte sıvı dolu şişlikler oluştuğunda meydana gelir. Çoğu durumda tümsekler, vücudun bir kısmının diğerine sürtündüğü veya dar kıyafetler nedeni ile sürtünmenin arttığı yerlerde ortaya çıkar. İsiliğe neden olan bazı yaygın faktörler şunları içerebilir:
- Hava koşulları, nem, sıcaklık ve rüzgar gibi çevresel faktörler
- Güneşe aşırı maruz kalmak
- Küçük ölü deri hücreleri parçalarının (cilt salgıları) ter bezlerini tıkaması
- Dar kıyafetler nedeni ile cilt ile kıyafetler arasında çok fazla ter birikmesi
- Kıl köklerinin ter bezlerini tıkaması
- Stres, endişe ve duygusal faktörler
- Hormon değişiklikleri
İsilik Tanısı Nasıl Konulur?
İsilik tanısı için doktor öncelikle hasta öyküsünü alır. Ardından fiziksel muayene yaparak semptomların durumunu inceler. Özellikle belirtilerin ne kadar süredir devam ettiği ve şiddeti, kaşıntı durumu gibi bilgiler önemli olabilir. Ayrıca lezyonlarının boyutu, rengi, şekli ve dağılımı değerlendirilir. İsilik teşhisi için genellikle laboratuvar testlerine gerek yoktur, ancak bazı durumlarda alerji testleri veya cilt biyopsisi gerekebilir. Alerjenlere karşı alerjik reaksiyonu değerlendirmek için cilt testleri veya kan testleri yapılabilir.
İsilik Tedavisi Nasıl Yapılır?
Rahatsızlığın hafif seyreden vakalarında tedavi için doktor kontrolünde cildi soğutmak ve bu duruma neden olan ısıya maruz kalmaktan kaçınmak önemlidir. Cilt soğuduktan sonra hafif isilik döküntüleri hızla kaybolma eğilimindedir. İsilik tedavisinde kullanılan bazı yaygın yöntemler:
- Kaşıntıyı azaltıcı ilaçlar: Kaşıntıyı azaltmak için doktor tarafından antihistaminikler ve topikal kortikosteroidler sıklıkla reçete edilir. Antihistaminikler, kaşıntıyı ve alerjik reaksiyonları kontrol altına alırken, kortikosteroidler ciltteki kızarıklığı ve iltihabı azaltır.
- Cildinizi serin ve kuru tutmak: Sıcak ortamlarda mümkünse uzaklaşmak veya koruyucu tedbirler almak önemlidir. Serin bir duş alın ve cildi bir havluyla hafifçe kurulamak faydalı olabilir.
- Pamuklu giysiler giymek: Kıyafet ile cilt arasında hava akışına izin veren pamuklu giysiler önemlidir. Genellikle ısıyı hapseden sentetik malzemelerden kaçınmak gerekir.
- Sürtünmenin ortadan kaldırılması: Tahrişi önlemek için, ısı döküntüsü çevresinde bol giysiler giymek gerekebilir.
- Güneşten Korunma: Güneşe maruz kalma, güneş isiliklerinin şiddetini artırabilir, bu nedenle koruyucu kıyafetler kullanarak cildi güneşten korumak önemlidir.
- Altta Yatan Nedenlerin Tedavisi: İsilik genellikle başka bir sağlık sorununun belirtisi olabilir, bu nedenle altta yatan nedenlerin tedavisi önemlidir. Örneğin, alerjik reaksiyonlara bağlı isiliklerde alerjenlerden kaçınma veya alerji tedavisi gerekebilir.
Sık Sorulan Sorular
Bebeklerde İsilik Nasıl Geçer?
Bebeklerde isilik, ter bezlerinin tıkanması sonucu oluşan bir cilt rahatsızlığıdır. İsilik genellikle sıcak ve nemli hava koşullarında veya aşırı giyinme sonucu ortaya çıkar.
İsilik Kaşıntı Yapar mı?
İslik genellikle ciltte kaşıntıya neden olan bir durumdur. Tıkanmış ter bezleri ve cildin tahriş olması kişilerde lezyonların oluştuğu bölgelerde kaşıntıya neden olabilir. Sıcak ve nemli hava şartlarında kaşıntı artabilir. Ayrıca aşırı terlemede kaşıntının şiddetlenmesinde etkili olabilir.
İsilik Kendi Kendine Geçer mi?
İsilik genellikle doktor kontrolünde semptomlara neden olan faktörlerin ortadan kaldırılması ve ciltin serin ve kuru tutulmasıyla kendiliğinden iyileşebilir. Ancak, semptomlar şiddetli veya uzun süre devam ederse, bir doktora danışmak önemlidir.
Yetişkinlerde İsilik Neden Olur?
Yetişkinlerde isilik, genellikle aşırı terleme, sıcak ve nemli hava koşulları, aşırı giyinme veya cilt tahrişi gibi faktörlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Ayrıca, bazı ilaçlar, alerjiler veya cilt ürünlerine duyarlılık da isilik gelişimini tetikleyebilir.
Stres İsilik Yapar mı?
Stres bazı kişilerde isilik meydana gelmesinde rol alabilir. Stres durumunda, vücut bağışıklık sistemi bu olumsuz durumdan etkilenerk tepki olarak ciltte reaksiyonlara neden olabilir ve ter bezlerinin tıkanmasına yol açabilir.
İsilik Vücuda Yayılır mı?
İsilik genellikle ciltte belirli bölgelerde ortaya çıkan bir cilt durumudur ancak bazı durumlarda vücuda yayılabilir. Özellikle terleme ve aşırı sıcaklık altında isilik yayılabilir ve çevreleyen bölgelere yayılabilir. İsiliğin vücuda yayılması, genellikle ciltteki ter bezlerinin daha fazla tıkanması veya tahriş olmasıyla ilişkilidir.
İsilik Ne Kadar Sürer?
Vücut soğutmaya başladığınızda hafif isilik durumları çoğunlukla bir gün içinde kaybolabilir. Genellikle, ısı döküntüleri iki ilâ üç gün sürer. Daha şiddetli ısı döküntüleri birkaç hafta sürebilir. Doktor kontrolünde evde tedaviyle geçmeyen, şiddetli bir ısı döküntüsü oluşması durumunda tekrar doktor kontrolü gerekir.
İsilik, her yaş grubunda görülebilen ve özellikle sıcak havalarda yaygınlaşan bir cilt rahatsızlığıdır. Semptomlar genellikle hafif seyrederken, bazı durumlarda yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Cildinizde uzun süredir geçmeyen döküntüler, kaşıntı veya ağrı varsa, mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmalısınız.
Hisar Intercontinental Hospital Dermatoloji Kliniği, cilt sağlığınız için uzman hekim kadrosuyla hizmetinizdedir. İsilik ve benzeri cilt sorunlarında detaylı değerlendirme ve kişiselleştirilmiş tedavi seçenekleri için hemen online randevu alın veya 444 5 888 numaralı hattımızdan bizimle iletişime geçin.
