Omurga ve Omurilik Tümörleri: Belirtileri, Tanısı ve Tedavi Yöntemleri

Omurga ve omurilik tümörleri, omurga kemikleri veya omuriliği çevreleyen dokulardaki anormal hücre büyümeleridir. Omurilikte, omurga içinde veya çevresinde oluşabilir. Çoğu omurga tümörü kanser metastazından (çevre dokulara yayılma) kaynaklanır. Omurilik tümör belirtileri tümörün konumuna ve büyüklüğüne bağlı olarak değişir, ancak sıklıkla sırt ağrısı, boyun ağrısı ve bel ağrısı kollara ve bacaklara yayılan radiküler ağrı, kas zayıflığı, duyu kaybı, koordinasyon bozuklukları ve idrar veya bağırsak kontrolünde değişiklikler gibi belirtiler görülebilir. Omurga tümörünün tedavisi ameliyat, radyasyon tedavisi, kemoterapi veya ilaç tedavisini içerebilir.

Omurga ve Omurilik Tümörleri Nedir?

Omurga tümörleri, omurganın içinde veya yakınında gelişen, omuriliği, sinir köklerini veya omur kemiklerini etkileyen anormal doku büyümeleridir. İyi huylu (kanserli olmayan) veya kötü huylu (kanserli) olabilir. Bazı tümörler hastalarda ağrı, nörolojik bozukluklar veya omurga dengesizlikleri görülmesine neden olabilir. Omurilik beyin sapından (beynin alt kısmı) bele kadar omurganın ortasından geçen silindirik bir yapıdır. Beyinden vücudun geri kalanına ve vücuttan beyne mesajlar taşıyan sinir demetlerini ve hücreleri içerir.

Tümör büyümeye devam ederse omurgadaki farklı dokulara zarar verebilir. Başlangıcı omurga veya omurilik olan tümörlere primer omurga tümörleri denir. Kanserli hücrelerin vücudun başka bir bölgesinden omurgaya yayılmasına ise metastatik omurga tümörleri denir.

Omurga ve Omurilik Tümörleri Nelerdir?

Omurga ve omurilik tümörleri çeşitli türlerde olabilir ve farklı hücre tiplerinden kaynaklanabilir. Bu tür tümörler, omurga kemiklerinin içinde (intraosseöz) veya dışında (ekstraosseöz) oluşabilir ve omuriliği çevreleyen dokuları etkileyebilir. Omurga tümörleri derece, köken ve lokasyona göre sınıflandırılır. Omurga türleri şunları içerebilir:

• Anevrizmal kemik kisti: Genellikle kemiklerin içinde, özellikle uzun kemiklerin uçlarında bulunan, iyi huylu bir tümör veya kisttir. Bu kistler sıvıyla doludur ve kemiği genişletiyor gibi görünür. Herhangi bir kemikte oluşabilir, ancak omurgada görüldüklerinde en sık omurganın arka kısmında görülür.
• Kemiğin dev hücreli tümörü (GCT): Dev hücreli tümörler iyi huylu ancak lokal olarak agresif tümörlerdir ve herhangi bir kemikte ortaya çıkabilir. Omurgadayken, bu agresif tümör çoğunlukla omurganın tabanındaki bir kemik olan sakrumda bulunur. Tedavi genellikle cerrahi müdahale gerektirebilir ve kistin boyutuna, yerine ve kemik hasarına bağlı olarak tedavi yöntemi değişebilir.
• Kordoma: Kordoma omurga ve kafa tabanında meydana gelen nadir karşılaşılan kötü huylu tümörlerdir. Genellikle omurga tabanında, sakrum ve kuyruk kemiğinde oluşurlar.
• Spinal hemanjiom: Bu tür tümörler, omurganın içindeki kan damarlarının dokularından oluşur. Spinal hemanjiom en sık görülen primer spinal tümördür ve genellikle iyi huyludur.
• Osteoid osteoma: Vücudun herhangi bir kemiğinde gelişebilen iyi huylu bir kemik tümörü. Osteoid osteomlar karakteristik olarak gece ağrısına neden olur ve bu ağrı, steroid olmayan antienflamatuar ilaçlarla giderilir.
• Ewing Sarkomu: Ewing sarkomu, kemiklerde veya bacaklardaki, pelvisteki, kaburgalardaki, kollardaki veya omurgadaki kemiklerin etrafındaki yumuşak dokuda büyüyen kanserli bir tümördür.
• Menenjiom: Bu, omuriliği ve beyni kaplayan zarda oluşan bir tümördür. Menenjiom genellikle iyi huyludur ancak yaşamı tehdit edecek kadar büyüyebilir. Veya omuriliğe baskı yaparak ciddi sorunlara yol açabilir.
• Osteosarkom: Osteosarkom, kemiğin en sık görülen sarkomudur. Omurgadan kaynaklanabilen ancak uyluk ve kaval kemiklerinde daha sık görülen bir tür kemik kanseridir. Genellikle ağrılı bir lezyon olarak ortaya çıkar ve kapsamlı bir değerlendirme gerektirir.

Omurilik Tümörleri

Omurilik tümörleri omurilik veya sinir yapılarından kaynaklanan tümörlerdir. Omurilik kanalı içinde meydana gelirler ve omuriliğin içinde veya dışında olabilirler. Omurilik tümörleri nadiren omurilik kanalının dışına metastaz yapar ancak omurilik kanalının içine yayılabilirler. Omurilik tümörlerinden bazıları aşağıdakileri içerir:

• Astrositomlar: Astrositomlar, omuriliğin glial hücrelerinden (destek hücreleri) kaynaklanan tümörlerdir. Yavaş büyüyen veya daha agresif yapıda ilerleyen astrositomlar olarak ortaya çıkarlar.
• Ependimoma: Beyin omurilik sıvısı geçiş yollarının devamındaki hücrelerden gelişen bir tümördür. Ependimomlar omuriliğin ependimal hücrelerinden kaynaklanır.
• Schwannomalar: Omuriliğin sinir liflerini, periferik sinir sistemini ve kranial sinirleri saran hücrelerin bir tümörüdür. Schwannomlar genellikle iyi huyludur ve nadiren kansere dönüşür.
• Menenjiyomlar: Menenjiyomlar, omuriliğin etrafındaki dura adı verilen koruyucu tabakanın tümörleridir. Bunlar genellikle iyi huylu, yavaş büyüyen lezyonlardır ancak daha agresif hale gelebilirler.
• Nörofibromlar: Nörofibromlar tipik olarak yavaş büyüyen, sinir köklerinden ve sinir hücrelerinden kaynaklanan iyi huylu tümörlerdir. Nadir durumlarda malign olabilirler.

Omurga ve Omurilik Tümörleri Nasıl Oluşur?

Omurga ve omurilik tümörleri, anormal hücre büyümeleridir. Çoğu omurga tümörünün neden geliştiği günümüzde hala net değildir. Bu tür genetik bozuklukların kalıtsal mı olduğu, yoksa zaman içinde mi geliştiği hala bilinmemektedir. Bu tümörlerin oluşumunda birden fazla faktör rol oynar, ancak kesin nedenler genellikle belirsizdir. Genetik yatkınlık, radyasyona maruz kalma, kanserojen maddelere maruz kalma ve bazı virüslerin enfeksiyonu gibi çevresel etkenler, omurga ve omurilik tümörlerinin gelişiminde rol oynayabilir.

Omurga ve Omurilik Tümörleri Evreleri Nelerdir?

Kanserli hücreler sağlıklı hücrelerin doğal yaşam döngülerinin olduğu gibi ölmezler. Hücre DNA’larında meydana gelen bozulmalar hücrelere kontrolden çıkmalarını ve yaşamaya devam etmelerini belirtir. Bu durum çok fazla ekstra hücre oluşturarak tümör oluşumuna neden olur. Omurga ve omurilik tümörleri evreleri, tümörün cinsine göre değişiklik göstermekle beraber, genel olarak şunları içerebilir:

• Evre 0 (Prekanseröz Değişiklikler): Bu aşama, kanser öncesi değişikliklerin varlığını gösterir. Bu değişiklikler kanser oluşumunu gösterebilir ancak henüz kanser hücreleri tespit edilmemiştir.
• Evre I: Bu evrede kanser, omurga veya omuriliğin sınırlı bir bölgesinde yer alır diğer doku ve organlara yayılma görülmez.
• Evre II: Evre II’de, kanser daha büyük bir alanı kaplar. Tümör, çevreleyen dokulara yayılmış olabilir, ancak henüz uzak organlara veya lenf düğümlerine yayılmamıştır.
• Evre III: Evre III, kanserin daha ileri derecede yayıldığı bir durumdur. Bu evrede, kanser daha geniş bir alanına yayılmıştır ve akciğerlere, karaciğer gibi yakındaki organlara veya dokulara sıçramış olabilir. Ancak, kanser henüz uzak organlara yayılmamıştır.
• Evre IV: Bu evre, kanserin en ileri aşaması olup kanser yakındaki organlara veya dokulara sıçramış olabilir.

Omurga ve Omurilik Tümörleri Tanısı Nasıl Konulur?

Omurga tümörleri bazen gözden kaçabilir çünkü yaygın değildirler ve semptomları daha yaygın rahatsızlıklara benzemektedir. Bu nedenle fiziksel ve nörolojik muayeneler önemlidir. Doktorlar bir omurga tümöründen şüpheleniyorsa fiziksel muayenenin yanı sıra bazı testler isteyebilir. Bu testlerden bazıları şunlardır:

• Spinal manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Omurga ve omurilik tümörü MR görüntüsü genellikle omurga, omurilik ve çevre dokulardaki tümörleri teşhis etmek için tercih edilir. Bazen omurilik kanalındaki veya omurilikteki anarmol değişiklerin görülmesini kolaylaştırmak için enjekte edilen kontrast boyayla birleştirilir.
• Bilgisayarlı tomografi (BT): Bu testte, omurganın ayrıntılı görüntülerini üretmek için dar bir radyasyon ışını kullanılır. Bazen omurilik kanalındaki veya omurilikteki anormal değişikliklerin görülmesini kolaylaştırmak için enjekte edilen kontrast boyayla birleştirilir. BT taraması omurga tümörlerinin teşhisine yardımcı olmak ve tümörün neden olduğu etkileri görmek için kullanılır.
• Kemik sintigrafisi: Kemik taraması sırasında, doktor damara çok az miktarda radyoaktif madde enjekte eder ve ardından kemikleri incelemek için görüntüleme yöntemini kullanır. Radyoaktif malzemenin hareketinin izlenmesi, omurgadaki anormal alanların tespit edilmesine yardımcı olur.
• Kan testleri: Bazı durumlarda, tümör belirteçleri veya kan testleri kullanılabilir. Örneğin, tümörlerin neden olduğu inflamasyonu veya diğer belirtileri belirlemek için kan testleri yapılabilir.
• Nörolojik değerlendirme: Omurga ve omurilik tümörleri, sinirlerin sıkışması veya hasar görmesi nedeniyle nörolojik semptomlara neden olabilir. Bu nedenle, nörolojik muayene ve değerlendirme de tanı sürecinde önemli bir rol oynar.

Omurga ve Omurilik Tümörleri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Omurga tümörü tedavisinin amacı tümörün tamamen ortadan kaldırılmasıdır, ancak bazı durumlarda omuriliğe ve çevredeki sinirlere kalıcı hasar verme riski nedeniyle tedavi daha karmaşık müdahaleleri içerebilir. Tedavi planının belirlenmesinde tümörün türü, omurga ve omurilik kanalındaki yapılardan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, vücudun başka bir yerinden omurgaya yayılıp yayılmadığı da dikkate alınır. Omurga tümörlerinde tanıyı kesinleştirmek için bazı hastalarda biyopsi yapılması gerekebilir. Omurga ve omurilik tedavisi aşağıdaki unsurları içerebilir:

• Cerrahi Müdahale: Omurga ve omurilik tümörü ameliyatı tedavi yöntemi olarak doktorlar tarafından sıklıkla kullanılır. Cerrahi, tümörün çıkarılması veya kısmen çıkarılması amacıyla gerçekleştirilebilir.
• Radyoterapi: Omurga ve omurilik tümörlerinin tedavisinde, cerrahi sonrası tümörün tekrarlamasını önlemek veya tümör boyutunu küçültmek için radyoterapi uygulanabilir.
• Kemoterapi: Kemoterapi çoğunlukla cerrahi müdahale veya radyoterapi ile birlikte kullanılabilir. Tedavide amaç kanser hücrelerini öldürmek veya büyümesini yavaşlatmaktır.
• Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Tedavi sürecinin bir parçası olarak, hastanın kas gücünü, esnekliğini ve hareketliliğini artırmak, ağrıyı azaltmak ve fonksiyonel bağımsızlığını artırmak için doktor kontrolünde uygulanabilir.

Sık Sorulan Sorular

Hisar Hospital olarak, omurga ve omurilik tümörlerinin tanı ve tedavisinde multidisipliner yaklaşım ile hastalarımıza en güncel ve etkili tedavi seçeneklerini sunuyoruz. Beyin ve sinir cerrahisi ve onkoloji  alanlarında uzman kadromuzla, bireyselleştirilmiş tedavi planları oluşturuyoruz.

Eğer siz de belirsiz sırt ağrıları, kas güçsüzlüğü veya hareket kısıtlılığı gibi şikayetler yaşıyorsanız, erken teşhis ve doğru tedavi için uzman hekimlerimizden destek alabilirsiniz.

Detaylı bilgi için Beyin ve Sinir Cerrahisi bölümümüzü ziyaret edebilir veya iletişim sayfamızdan tedavi yöntemleri hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.