Yüzünüze dokundukça ani başlayan bir ağrınız mı var? Makyaj yapmak, diş fırçalamak, tıraş olmak işkence haline mi geldi? Dikkat edin! Nevraljiniz olabilir.
Nevralji nedir?
Genellikle tek taraflı olarak yüz veya baş bölgesini etkileyen, ani ve şiddetli başlayıp yine ani şekilde sonlanan, süresi birkaç saniyeden en fazla birkaç dakikaya uzayan, sık tekrarlayan, kısa süreli elektrik şok benzeri ağrılardır. Nevralji, etkilenen sinirin ağrıya duyarlı uyarıyı taşıyıcı liflerinin aşırı uyarılmasından kaynaklanır. Sinir üzerindeki bası veya başka sebepler sinirin aşırı uyarılmasına ve sinirin çevresindeki ağrılı lifler ile etkileşimine neden olur. Böylece tekrarlayıcı ağrılar ortaya çıkar. Komşu damarların, damar anomalilerinin veya yavaş gelişen iyi veya kötü huylu tümörlerin basısı sinire bası yapar ve nevraljik ağrı meydana gelir. Nadiren multipl skleroz (beyni ve omuriliği tutan bağışıklık hastalığı), beyin damar tıkanıklığı ve uçuk benzeri enfeksiyonlardan da nevraljik ağrı oluşabilir. Nevraljik ağrı, aniden ortaya çıkmakla birlikte ağrılı bölgede belli tetik noktaları etkileyen yüz yıkama, tıraş olma, diş fırçalama, konuşma, elle dokunma gibi uyaranlar ile uyarılabilir veya şiddetlenebilir. Kişinin günlük aktivitelerini yürütemeyecek kadar şiddetli olabilir.
Ne sıklıkta ve hangi yaş grubunda daha fazla görülür?
Nevraljik ağrılar görece olarak sıktır. 50-60 yaş grubunda daha sık görülen nevralji olgularının %60’ını kadınlar oluşturur. En sık görülen tipi yüz nevraljisi (Trigeminal)’dir. Etkilenen sinir bölgesine ve etkene bağlı olarak tanımlanan diğer nevraljik ağrı türleri; dil, gırtlak, yutak, kulak ve bademcikte görülen nevralji (Glossofaringeal Nevralji), başın bir tarafında başın arkası ve kulak arkasında, boynun üst kısmında görülen Oksipital Nevralji, bir zona enfeksiyonu sonrası, enfeksiyon bölgesinde gelişen Post Herpetik (zona) nevralji ve travma sonrası ortaya çıkan Posttravmatik nevraljidir.
Tanı ve tedavi…
Şikayetin hikayesi ile nevraljinin özellikleri; nörolojik muayene ile nevraljik ağrının yeri ve eşlik eden bulgulara bakılarak tanı konulur. Hastalığın nedenleri, tanı ve tedavi süreci için beyin MR veya ek laboratuvar incelemeleri yapılabilir. Tedavide ilk adım ilaç tedavisidir. İlaç tedavisinde basit ağrı kesiciler etkili olmaz. Nevraljik ağrıya yönelik mutlaka hekim tarafından belirlenmiş ilaçlara başlanmalı ve tedaviye hekim kontrolünde devam edilmelidir. İlaç tedavisinin yetersiz olduğu zaman cerrahi yöntemler uygulanır. Girişimsel ‘radyofrekans termokoagulasyon’ yöntemi ile sinirin ağrıyı ileten liflerinin kontrollü yakılması veya ‘mikrovasküler dekompresyon’ yöntemi ile sinir basısının ortadan kaldırılması mümkün olabilir.