Hepatobiliyer cerrahi karaciğer, pankreas, safra kesesi ve safra yollarında gelişen hastalıkların genel cerrahi tedavi şeklidir. Yüksek derecede uzmanlık ve beceri gerektiren bu ameliyatlar genel cerrahi dalında zorlu ve karmaşık cerrahi işlemler arasında yer alır. Genellikle karaciğer tümörleri, pankreas tümörleri veya safra kesesi ve safra kanalı tümörleri için uygulanan ameliyatlardır. Hepatobiliyer cerrahi kapsamında kolesistektomi, pankreas rezeksiyonu, karaciğer rezeksiyonu gibi çeşitli tedavi yöntemleri bulunur.
Hepatobiliyer Cerrahi Nedir?
Hepatobiliyer sistem; karaciğer, safra kesesi, safra kanalları ve pankreastan oluşan vücuttaki diğer sistemleri de etkileyen karışık bir yapıdır. Hepatobiliyer sistem yağların sindirilmesi ve atıkların vücuttan atılması için gerekli olan bir sistemdir. Sistemde gelişen sorunlar, tıkanıklıklar, yaralanmalar veya kistler tedavi edilmesi gereken ciddi sağlık problemleri olabilir. Bu karmaşık biyolojik sistem için uygulanan cerrahi girişimlere ise hepatobiliyer cerrahi denir.
Hepatobiliyer cerrahi prosedürleri dahilinde hastanın sağlık durumuna göre karaciğer rezeksiyonu, pankreas rezeksiyonu ve kolesistektomi gibi cerrahi girişimlerde bulunulabilir. Özellikle sistem dahilinde kötü huylu tümör tespit edilmesi halinde bu tür işlemler uygulanarak kanserin yayılması önlenebilir ve kanserli dokunun vücuttan uzaklaştırılması sağlanabilir.
Hangi Sorunlarda Hepatobiliyer Cerrahi Yöntemler Kullanılır?
Hepatobiliyer cerrahi kapsamında uygulanan işlemler farklı sağlık sorunları için uygulanır. Tercih edilen cerrahi işleme göre ele alınan hastalık değişkenlik gösterebilir. Karaciğer rezeksiyonu bir diğer adıyla hepatektomi karaciğerin bir kısmının çıkarılması işlemine dayanır. Bu işlem ise aşağıdaki sağlık problemleri için tercih edilir:
- Birincil karaciğer kanseri türleri olan hepotoselüler karsinom ve koloanjiyokarsinom,
- İkincil karaciğer kanseri olan metastatik kolorektal kanser,
- Adenom ve karaciğer kistleri gibi iyi huylu lezyonlar,
- İntrahepatik kanallardaki safra taşları.
Karaciğer donörü olunması halinde de donör kişiye karaciğer rezeksiyon uygulanarak sağlıklı karaciğerin belirli bir kısmı alınabilir.
Hepatobiliyer cerrahi kapsamında uygulanan bir diğer işlem pankreatektomi bir diğer adı ile pankreas rezeksiyonudur. Pankreas rezeksiyonuna gerek duyulan sağlık problemleri ise şu şekildedir:
- Pankreas kanseri,
- Pankreas kistleri,
- Şiddetli kronik pankreatit,
- Metastatik böbrek kanseri,
- İnsülinoma gibi pankreas nöroendokrin tümörleri.
Kolesistektomi hepatobiliyer cerrahi kapsamında uygulanan bir diğer işlemdir. Safra kesesinin alındığı bu ameliyat toplumda yaygın olarak uygulanan bir ameliyattır. Kolesistektomiye ihtiyaç duyulmasının nedenleri arasında ise aşağıdaki başlıklar yer alır:
- Semptomlara yol açan safra taşları bulunması,
- Safra kesesi iltihabı olarak bilinen kolesistit gelişmesi,
- Kansere dönüşme riski taşıyan büyük safra kesesi polipleri bulunması,
- Safra kesesi kanseri riski,
- Safra taşlarından kaynaklanan pankreatit gelişimi,
- Safra kanalındaki safra taşları.
Hepatobiliyer cerrahi, hepatobiliyer sistem dahilinde gelişen hastalığa göre planlanır. Hastanın sağlık durumuna göre cerrahi girişim planlaması yapılır.
Hepatobiliyer cerrahi yöntemleri dahilinde uygulanan işlemler hayati öneme sahip hastalıkların seyrini olumlu yönde değiştirebilir. Hastanın ameliyat ile tedavisi gündeme gelmesi halinde bu durum aksatılmamalı ve hepatobiliyer alanda çalışmalar gerçekleştirilen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Hepatobiliyer Cerrahi Hastası Nasıl Ayırt Edilir?
Hepatobiliyer hastalıklara yönelik şikayetleri bulunan kişiler çeşitli tanı yöntemlere tabi tutulur. Yapılacak olan radyolojik incelemeler ile incelenen organ üzerinde herhangi bir doku farklılaşması olup olmadığı tespit edilebilir. Enfeksiyonel bir durum söz konusu olması halinde yapılacak olan kan tahlilleri ile vücuttaki inflamasyon durumu değerlendirilir. İnflamasyon nedeniyle doku hasarı gelişmeye başlaması halinde ilgili organla ilgili olan enzim değerlerinde farklılıklar gözlemlenebilir.
Kanser şüphesi duyulan vakalarda gerçekleştirilecek olan biyopsi işlemi ile şüpheli organdan doku örneği alınır. Yapılacak olan laboratuvar incelemeleri ardından dokunun kanserli olup olmadığı tespit edilebilir. Kanser evresinin cerrahi girişim için ideal olduğu noktada hepatobiliyer cerrahi planlanarak ilgili organın tamamıyla veya kısmen vücuttan uzaklaştırılması sağlanır. Hepatobiliyer cerrahi ilaç veya farklı tedavi yöntemlerinin yetersiz olduğu cerrahi girişimler ile organa direkt olarak müdahale gerektiren durumlarda başvurulan bir tedavi yöntemidir.
Hepatobiliyer Cerrahi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hepatobiliyer cerrahi tedavisi kapsamında farklı yöntemler kullanılır. Bu yöntemler arasında yukarıda bahsedildiği gibi kolesistektomi, pankreas rezeksiyonu, karaciğer rezeksiyonu yer alır. Cerrahi yöntemler öncesinde hastanın genel sağlık durumunun ameliyat için uygun olup olmadığı değerlendirilir. Mevcuttaki hastalığın cerrahi tedaviyle düzeltilebileceği veya cerrahi girişim halinde ne tür komplikasyon riski yaratabileceği belirlenir. Yapılan incelemeler sonucunda doktor tarafından uygun görülmesi halinde hepatobiliyer cerrahi uygulanabilir.
Hepatobiliyer cerrahi uygulanmasının temelinde bir kanser vakası söz konusu ise ameliyat öncesinde tümörün ne kadar geniş olduğu, tutunduğu organın ne kadar sağlıklı olduğu, çevredeki dokulara kanser yayılıp yayılmadığı gibi başlıklarda değerlendirilir. Yapılan tetkikler sonucunda uygun görülmesi halinde cerrahi sürece geçilir.
Hepatobiliyer cerrahi yöntemleri genellikle laparoskopik cerrahi veya robotik ameliyatlar ile gerçekleştirilir. Kapalı ameliyat teknikleri sayesinde iyileşme sürecinin daha hızlı olması hedeflenir. Ancak daha kapsamlı veya karmaşık operasyonlar gerçekleştireceği noktada açık ameliyat yöntemi de uygulanabilir. Ameliyathane ortamında gerçekleştirilen işlemler ardından hastalar belirli bir süre hastanede gözetim altında tutulur.
Hepatobiliyer Kanser Nedenleri Nelerdir?
Kanser nedenleri kanser görülmeye başlayan doku veya organa göre değişiklik gösterir. Hepatobiliyer sistemde kanser gelişimine neden olabilecek risk faktörleri aşağıdaki gibidir;
- Tip 2 diyabet
- Hepatit B veya C
- Yoğun alkol tüketimi ve sigara kullanımı
- Obezite
- Siroz
- Aflatoksin maruziyeti
- Yağlı karaciğer hastalığı
- Genetik bozukluklar
- Hemokromatoz
- Yaşlanma
- Pankreatit olarak bilinen kronik pankreas iltihabı
- Ailede kanser geçmişi
Hepatobiliyer kanser nedenleri, kanser gelişimi gözlemlenen organlara göre değişiklik gösterir. Ancak tip 2 diyabet, obezite, ailede kanser geçmişi bulunması hepatobiliyer kanser türlerinin ortak nedenleri arasında yer alır.
Pankreas Kanseri Nedir Nasıl Tedavi Edilir?
Pankreastaki hücrelerin anormal bir şekilde büyümesiyle gelişen pankreas kanseri, genellikle pankreas duktal adenokarsinom olarak görülür. Sindirim enzimlerinin pankreastan dışarı taşıyan kanallarda tutunan bu kanser çeşidi erken evrelerde tespit edilmesi halinde tedavi şansına sahiptir. “Pankreas kanseri nasıl olur?” sorusu, pankreas kanallarını kaplayan hücrelerin DNA’larında değişikler meydana gelmesi sonucu kanserli hücrelere dönüşmeye başlaması olarak açıklanabilir.
Pankreas kanseri tedavisi, kanserin türüne ve hangi evrede bulunduğuna göre değişiklik gösterir. Tedavi dahilinde genellikle hepatobiliyer cerrahi ve kemoterapi bir arada uygulanır.
Karaciğer Kanseri Nedir Nasıl Tedavi Edilir?
Karaciğer kanseri, karaciğer hücrelerinde başlayan kanser çeşididir. Karnın sağ üst kısmında diyaframın altında bulunan ve üstünde yer alan karaciğer futbol topu büyüklüğünde bir organdır. Bu organda çeşitli kanser türleri gelişebilir. Karaciğer kanserinin en yaygın türü hepatosit olarak bilinen ana karaciğer hücrelerinde gelişen hepatosellüler karsinomdur. Karaciğer genellikle metastas sonucunda kanser geliştiren bir organdır. Kolon akciğer ve meme kanseri gibi vücudun farklı bölümlerinde gelişen kanser karaciğerine de metastaz yapabilir.
Karaciğer kanseri belirtileri arasında istemsiz kilo kaybı, karın bölgesinde ağrı, mide bulantısı ve kusma, kronik yorgunluk, karın bölgesinde şişkinlik, ciltte ve gözlerde sarılık görülmesi ve dışkı renginde beyazlaşma yer alır. Bu semptomlar sonucunda sağlık kuruluşuna başvuran kişiler kansere yönelik tetkiklere tabi tutulur. Yapılan incelemeler sonucunda kanser teşhisi konulması halinde kanserin evresi ve türüne göre tedavi planlaması yapılır. Tedavi dahilinde kemoterapi, radyoterapi ve hepatobiliyer cerrahi yöntemleri uygulanabilir.
Safra Kesesi Sorunları Nelerdir Nedenleri Nelerdir?
Safra kesesi hastalıkları genellikle safra kanallarında safra akışını bloke eden safra taşları gelişimiyle karakterizedir. Gelişen taşlar safra kanallarında tıkanma yaratarak iltihaplanma veya ağrıya sebep olabilir. Safra taşları, safra kesesindeki aşırı safranın büyümeye ve birikmeye başlayarak topaklanmaması sonucu gelişir. Uzun bir süre herhangi bir semptom göstermeyen bu durum tıkanıklık yaratarak kolesistit gibi safra kesesi iltihabı yaratabilir. Kolesistit kronikleşme halinde ise kangrene dönüşebilir.
Safra kesesi sorunlarından biri diğeri fonksiyonel safra kesesi bozukluğu olarak bilinen biliyer diskinezidir. Safra kesesinde üretilen safranın kanallara taşıma yeteneğinde bir sorun olduğu anlamını taşıyan hastalık safranın birikmesine neden olarak kronik inflamasyona sebebiyet verebilir.
Safra kesesi hastalığı gelişiminde bazı risk faktörleri rol alıyor olabilir. Aşırı kilolu olmak, 60 yaşın üzerinde olmak, aile öyküsünde safra kesesi hastalığı bulunması, kadın olmak ve yüksek kolesterolü diyetle beslenmek safra kesesi hastalıkları riskini artırabilir.
Hepatobiliyer cerrahi uzmanlık gerektiren bir alandır. Çok sayıda sistemi ve organı etkileyen bu cerrahi süreçler hayati öneme sahiptir. Bu nedenle hepatobiliyer sistemde bulunan organlara yönelik bir şikayet yaşanması halinde bu alanda uzmanlaşmış hekimlere danışılması önerilir.
Hepatobiliyer Hakkında Sık Sorulan Sorular
Hepatobiliyere Hangi Bölüm Bakar?
Hepatobiliyer, cerrahi birimin kendi adıdır. Bu birim dahilinde karaciğer, pankreas, safra yolları ve safra kesesi dahilinde gelişen cerrahi müdahale gerektiren hastalıklara tanı ve tedavi uygulamaları yapılır.
Safra Kesesi Rahatsızlığı Belirtileri Nelerdir?
Safra kesesinde rahatsızlık gelişmesi halinde bulantı ve kusma, yemek yedikten sonra kalp atışında hızlanma veya kan basıncında ani düşüş, koyu renkli idrar, dışkı renginde soluklaşma ve sarılık gibi belirtiler açığa çıkabilir.
Karaciğer Rahatsızlığı US’de Gözükür mü?
Hepatobiliyer ultrason çekilmesi halinde karaciğer rahatsızlıkları ultrason görüntüleme tekniğiyle tespit edilebilir. Kan tahlilleri, çeşitli laboratuvar tetkikleri ve gerekli durumlarda doku örneği alınarak gerçekleştirilen biyopsi işlemleriyle karaciğer rahatsızlığının teşhisi konulabilir.
Safra Kesesi Ne İşe Yarar, Alınırsa Ne Olur?
Safra kesesi, karaciğer tarafından üretilen safra sıvısının depolanması ve sindirim sırasında bağırsağa salgılanması işlevlerini gerçekleştirilen bir organdır. Safra sıvısı sayesinde besin yolu ile alınan yağın sindirimi gerçekleştirilir. Safra kesesine yönelik bir hastalık yaşanması halinde genellikle safra kesesi vücuttan alınır. Safra kesesi alındıktan sonra karaciğerde üretilen safra bağırsağa akmaya devam eder. Bu durum ameliyattan sonraki kişileri normal yaşamına devam edebilmesini sağlar.
Safrada Sorun Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Safrada sorun olması hâlinde günlük hayatta çeşitli şikayetler gelişebilir. Yemek yedikten sonra kalp hızında değişiklikler yaşanması, dışkı yapısında ve renginde değişiklikler, karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma gibi semptomları ile karşılaşılabilir.
Hasarlı Karaciğer Kendini Yeniler mi?
Karaciğer kısmi olarak hasar gördüğünde veya cerrahi girişim ile belirli bir kısmı çıkarıldığında kendini yenileyebilen vücuttaki tek organdır.
Hepatobiliyer cerrahi gerektiren bir sağlık sorununuz varsa erken teşhis ve tedavi için vakit kaybetmeden uzman Genel Cerrahi doktorlarımızdan randevu alabilirsiniz.
