Ani işitme kaybı 72 saat içerisinde gelişen, genellikle tek kulağı etkileyen, bazı durumlarda iki kulakta birden görülebilen bir sağlık sorunudur. Araştırmalara göre her yıl yaklaşık 100.000 kişiden 5 ilâ 20’sinde ani işitme kaybına rastlanmaktadır . Ani işitme kaybı nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte viral enfeksiyonlar, travmalar veya vasküler (damarsal) problemler işitme fonksiyonunun tamamen veya kısmen kaybedilmesine neden olabilir. Tedavi seçenekleri arasında kortikosteroidler en yaygın kullanılan yöntemdir. Bununla birlikte son yıllarda hastanın yüksek basınç altında saf oksijen soluması prensibine dayanan hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT) de ani işitme kaybı tedavisinde destekleyici bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.
Ani İşitme Kaybı Nedir?
İşitme kaybı duyma sisteminde çeşitli sebeplerle meydana gelen bir bozulma sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Konuşmaları anlamada, telefonda iletişim kurmada güçlük gibi semptomlarla kendisini gösteren işitme kaybı iletim tipi, sensörinöral ve karışık işitme kaybı olmak üzere 3 kategoride incelenir. İletim tipi işitme kaybı sesin dış veya orta kulaktan iç kulağa iletilmesini engelleyen bir sağlık sorunudur. Ani işitme kaybı olarak da bilinen sensörinöral işitme kaybı ise iç kulakta veya işitme sinirinde meydana gelen bir hasar sonucunda ortaya çıkar. Bazı işitme kaybı vakaları ise hem iletişim tipi hem de sensörinöral olabilir. Bu durumda karışık tip işitme kaybı söz konusu olabilir.
Sensörinöral yani ani işitme kaybı üst üste üç frekansta en az 3 gün boyunca 30 dB’den fazla işitme kaybI olmasıdır. Çoğu kişinin sabah uyandığında veya telefon kullanırken fark ettiği ani işitme kaybı belirtileri genellikle birkaç saat veya gün içinde gerçekleşen, sıklıkla baş dönmesi, kulak çınlaması (tinnitus) gibi semptomların eşlik ettiği bir sağlık sorunudur. Bu durumla karşılaşan kişilerin büyük çoğunluğu işitme kaybını alerji, sinüs enfeksiyonu gibi sağlık sorunları ile karıştırarak sağlık kuruluşlarına başvurmayı ihmal edebilir. Bununla birlikte işitme kaybının geri döndürülmesinde erken teşhis ve tedavi önemlidir. Çoğu işitme kaybını geri çevirmek zor olsa da araştırmalar erken müdahale ile tedavi edilen sensörinöral işitme kaybı vakalarının %85’inde işitme kaybının kısmen veya tamamen geri kazanılabileceğini göstermektedir.
Ani işitme kaybı her yaş grubundan ve cinsiyetten insanı etkilemekle birlikte özellikle 40’lı, 50’li yaşlarda işitme kaybı ile karşılaşma riski artabilir. Araştırmalar her yıl yaklaşık 5.000 kişiden birinin ani işitme kaybı yaşadığını gösterse de çoğu kişinin işitme kaybı durumunda tıbbi yardım almaktan kaçınmasından yola çıkan uzmanlar bu sayının tahmin edilenin üzerinde olabileceğini ileri sürmektedir.
Ani İşitme Kaybının Sebepleri Nelerdir?
Ani işitme kaybı genellikle iç kulaktaki yapılar veya işitme sinirinde meydana gelen hasarlar sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Bu nedenle işitme ve dengeden sorumlu iç kulak yapılarının hasar görmesi ani işitme kaybı sonrası çınlama, baş dönmesi gibi semptomlara da neden olabilir. Sensörinöral işitme kaybı ses dalgalarını sinyallere dönüştüren iç kulaktaki yapıların veya bu sinyalleri beyne ileten işitme sinirinin uzun süre yüksek sese maruz kalma, yaşlanma, genetik faktörler veya otoimmün hastalıklar gibi çeşitli sağlık sorunlarına bağlı olarak hasar görmesine bağlı olarak gelişir. Buna göre başlıca ani işitme kaybı nedenleri şu şekildedir:
- Yüksek sese maruz kalma: 85 dB üzerindeki seslere uzun süre maruz kalmak, iç kulaktaki yapılara kalıcı olarak zarar verebilir. Örneğin, trafikte uzun süre vakit geçirmek veya yüksek sesle müzik dinlemek gibi durumlar iç kulak yapılarının zarar görmesine neden olabilir. Bunun yanı sıra silah sesi gibi yüksek sesli patlama sesleri de tek seferde iç kulak yapılarına zarar verebilir.
- Genetik faktörler: Çeşitli çalışmalar işitme kaybına neden olabilen 100’den fazla gen olduğunu göstermektedir. Bu genlerden meydana gelen mutasyonlar neticesinde doğuştan yani konjenital işitme kaybı görülebilir.
- Yaşlanma (Presbiakuzi): Doğal yaşlanma süreci de iç kulaktaki yapılar üzerinde doğal bir aşınma ve yıpranma etkisi yaratır. Araştırmalar 65 yaş üzerindeki kişilerin yaklaşık üçte birinin, 75 yaşın üzerindekilerin ise yaklaşık %50’sinin işitme kaybı yaşadığını göstermektedir.
- Travma: Kafa travması iç kulaktaki hassas yapılara zarar vererek ani işitme kaybı sebepleri arasında ilk sıralarda yer alır.
- Bulaşıcı hastalıklar: Kızamık gibi enfeksiyon hastalıkları işitme kaybına neden olabilir.
- Otoimmün hastalıklar: Bazı otoimmün hastalıklar vücudun kendi iç kulak yapılarına saldırarak hasara neden olabilir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar duyma sistemi üzerinde toksik etki yaratarak sensörinöral işitme kaybına yol açabilir.
- Meniere hastalığı: İç kulakta sıvı birikmesi ile karakterize Meniere hastalığı baş dönmesi, kulak çınlaması ve ani işitme kaybı gibi semptomlara neden olabilir. Tek kulakta ani işitme kaybı Meniere hastalığının bir belirtisi olabilir. Meniere hastalığında erken tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri semptomları kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
Ani duyma kaybı nedenleri her zaman kesin olarak belirlenemeyebilir. Ani işitme kaybı tanısı alan hastaların sadece %10-15’inde işitme kaybının tanımlanabilir bir nedeni vardır.
Hiperbarik Tedavi Nedir?
Hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT) çeşitli sağlık sorunlarında vücudun iyileşme sürecini desteklemek amacıyla özel bir basınç odasında %100 saf oksijen solunması prensibine dayanan bir tedavi yöntemidir. Normal hava %21 oksijen içerirken HBOT sırasında hastalar çok daha yüksek oksijen yoğunluğuna maruz kalır. Bu sayede vücut dokularına daha fazla oksijen ulaşabilir ve iyileşme süreci desteklenir.
Tedavi sürecinde hastalar basınçlı bir odada oturur veya yatar pozisyondayken akciğerlere daha fazla oksijen ulaşmasını sağlamak için odadaki hava basıncı normalin iki ila üç katı artırılır. Artan oksijen seviyesi sayesinde dokular daha kısa sürede iyileşebilir.
Hiperbarik oksijen tedavisi ani duyma kaybı, karbonmonoksit zehirlenmesi, ciddi yanıklar ve diyabetik ayak ülserleri gibi sağlık sorunlarında destekleyici olarak kullanılabilir. Tedavi genellikle haftada birkaç kez uygulanır ve her seans bir ila iki saat sürer. Hiperbarik tedavisinde sağladığımız kapsamlı bakım ve destek hizmetleri sayesinde tedavinin yan etkileri genellikle nadirdir. Bununla birlikte artan basınca bağlı sinüs tıkanıklığı veya kapalı ortamda bulunmaya bağlı klostrofobi gibi sorunlar görülebilir.
Ani İşitme Kaybında Hiperbarik Tedavi Nasıl Uygulanır?
Ani işitme kaybında hiperbarik oksijen tedavisi uzun yıllardan bu yana kullanılan bir tedavi prosedürüdür. Tedavi hastanın özel bir basınç odasında saf oksijen soluması prensibine dayanır. Tedavi sırasında odadaki hava basıncı normalden 2 ilâ 3 kat daha fazla olacak şekilde ayarlanır. Bu sayede akciğerlere daha fazla oksijen ulaşır. Akciğerlere ulaşan oksijen kan dolaşımı yoluyla iç kulaktaki hasarlı dokulara taşınır ve işitme fonksiyonunun geri kazanılması desteklenir.
Tedavinin etkili olabilmesi için mümkün olduğunca erken dönemde başlanması önemlidir. Eğer ilk 10 seans sonrasında ani işitme kaybı iyileşme belirtileri görülmezse uzmanlar tedaviye devam etmek yerine diğer yöntemleri değerlendirebilir.
Ani işitme kaybı tedavisi süresince hiperbarik tedavi alanındaki uzmanlarımız hastanın işitme durumunu düzenli olarak izler ve tedavi planı bu değerlendirmelere göre şekillendirilir. Kişiye özel yaklaşımımız sayesinde hastanemizde hiperbarik tedavi gören hastalarımız hastanemizden yüksek memnuniyetle ayrılabilir.
Hiperbarik Tedavisinin Ani İşitme Kaybı Tedavisindeki Etkinliği Nedir?
Ani işitme kaybı hiperbarik oksijen tedavisi ile tersine çevrilebilir. Hastanın yüksek basınçlı bir odada saf oksijen soluması iç kulak dokularında meydana gelen oksijen eksikliğini giderebilir. Özellikle sağ veya sol kulak ani işitme kaybı belirtilerinin ilk 14 günü içinde başlanan hiperbarik oksijen tedavisi ile işitme kaybı yaşayan hastaların önemli bir kısmında işitme düzeyinde iyileşme sağlanmaktadır.
Hiperbarik oksijen tedavisi ani işitme kaybının tedavisinde tek başına kullanılabileceği gibi kortikosteroid ilaçlarla birlikte de uygulanabilir. Bununla birlikte tedavinin etkinliği işitme kaybının şiddetine, tedaviye başlama zamanına ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.
Araştırmalar hiperbarik oksijen tedavisinin ani işitme kaybı geçirenler için etkili bir tedavi seçeneği olduğunu göstermektedir. Ancak tedavinin etkili olabilmesi için erken dönemde tedaviye başlanması ve tedavinin ani işitme kaybı tedavisinde ileri teknoloji yöntemleri kullanan uzmanların kariyeri başarı hikayeleri ile dolu bir sağlık kuruluşunda yürütülmesi önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Hiperbarik Tedavi Hangi Durumlarda Kullanılır?
Hiperbarik tedavi genellikle yaraların iyileşmesi, enfeksiyonların tedavisi, karbonmonoksit zehirlenmesi, dalış hastalığı, ani işitme kaybı, yanıklar, gaz embolisi gibi çeşitli sağlık sorunlarında tek başına veya diğer tedavi seçenekleri ile birlikte kullanılabilir.
Ani İşitme Kaybı Yaşayan Hastalar İçin Hiperbarik Tedavi Ne Kadar Etkilidir?
Ani işitme kaybı yaşayan hastalar için hiperbarik oksijen tedavisi işitme fonksiyonunun geri kazanılmasında yardımcı olabilir. Yapılan araştırmalara göre özellikle semptomların görüldüğü ilk 14 günde tedaviye başlanması işitme fonksiyonunun geri kazanılmasına yardımcı olabilir.
Hiperbarik Tedavi Ne Kadar Sürer?
Tedavi süresi genellikle 10 ilâ 20 seans arasında değişir. Her seans yaklaşık 90 dakika sürecek şekilde ayarlanır. Bununla birlikte uzmanlar genellikle 10 seans sonrasında belirgin bir ilerleme kaydedilmeyen durumlarda başka tedavi seçeneklerine yönelebilir.
Hiperbarik Tedavisinin Yan Etkileri Var mıdır?
Hiperbarik tedavi genellikle güvenli olmakla birlikte nadiren basınca bağlı orta kulak rahatsızlıkları, sinüs problemleri görülebilir.
Hiperbarik Tedavi Kimler İçin Uygundur?
Hiperbarik tedavi genellikle güvenli bir tedavi seçeneğidir. Ancak hamileler, akciğer çökmesi gibi bazı akciğer hastalığı olanlar veya kulak zarında hasar olan kişiler için oksijen terapisi uygun olmayabilir.
Hiperbarik Tedavi Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Ani işitme kaybında iyileşme süresi kaybın derecesine ve tedaviye başlama zamanına göre değişiklik gösterir. Acil müdahale ile hastaların %85’inde duyma fonksiyonu geri kazanılabilir.
Eğer siz de son günlerde daha önce fark etmediğiniz işitme kaybı, konuşmaları anlamada veya telefonda konuşmada güçlük gibi belirtiler yaşıyorsanız, zaman kaybetmeden uzman doktorlarımızdan randevu alın ve işitme sağlığınızı koruyun.
