Prematüre Bebek Nedir?

Prematüre bebek, beklenenden erken doğmuş bebek anlamına gelir. Doğumu, hamileliğin 37. haftasından önce gerçekleşen bebeklere prematüre ya da tıbbi adıyla preterm denir. Hamilelik, normal şartlar altında yaklaşık 40 hafta sürer. Prematüre bebekler, özellikle çok erken doğduklarında ciddi sağlık sorunları yaşayabilirler. Bu sorunlar bebek doğmadan önceki etkenlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu yazıda preterm bebek, bebeğin özellikleri ve prematüre bebek sağlığı ile ilgili merak ettiklerinizi bulabilirsiniz.

Prematüre bebek nedir?

Hamilelik boyunca, anne karnında bebek gelişirken son aylar ve haftalar da dahil olmak üzere sürekli olarak büyür. Prematüre bebek (tıbbi ismi ile preterm); çok erken, hamileliğin 37. haftası tamamlanmadan doğmuş bebekler için kullanılan bir terimdir. Preterm bebekler, anne karnında tamamlanması gereken büyümeleri tamamlanmadan doğdukları için sağlık sorunları yaşamaya müsaittirler. Prematüre bebek doğduğu zaman dilimine göre adlandırılır:

• Hamileliğin 34 ila 36. haftaları arasında doğan prematüre bebek geç preterm,
• Hamileliğin 32 ila 34. haftaları arasında doğan prematüre bebek orta preterm,
• Hamileliğin 32. haftasından önce doğan prematüre bebek ise erken preterm bebektir.

Prematüre gerçekleşen doğumların çoğu geç preterm evrededir. Prematüre bebek ne kadar erken doğarsa, sağlık sorunları yaşama ihtimali de o kadar yüksek olur.

Prematüre bebeğin özellikleri nelerdir?

Prematüre bebeklerin genel bazı ortak özellikleri vardır. Bununla beraber her prematüre bebek aynı değildir. Bebeğiniz erken doğsa bile bu özelliklerin hepsini göstermeyebilir. Bahsedilen özellikler şu şekilde sıralanabilir:

• Genellikle 2.500 gramdan daha hafif doğum ağırlığında dünyaya gelir,
• Cildin damarları ince, parlak, pembe veya kırmızı görünebilir,
• Vücut yağı azdır,
• Kafa derisi kılı azdır, ancak çok fazla lanugo (yani yumuşak vücut kılı) olabilir,
• Ağlaması ve vücut tonu azdır,
• Cinsel organlar küçük ve az gelişmiş olabilir.

Bir bebeğin erken doğma nedeni her zaman net değildir, ancak bilinen bazı nedenleri şu şekildedir:

• Sıklıkla erken membran rüptürü olduğunda,
• Anne adayı idrar enfeksiyonu ya da ishal ve kusma gibi bir enfeksiyon kaptığında,
• Bebek sayısı birden fazla olduğunda,
• Anne adayının rahim ağzında bir zayıflık olduğunda,
• Anne adayında preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) gibi bir sağlık durumu varlığında erken doğum olabilir.

Ayrıca anne adayını erken doğuma götürebilen bazı risk faktörleri de vardır. Bu risk faktörlerinin farlığında anne adayının erken doğuma girme ihtimali artar. Aşağıda sıralananlar erken doğum için risk faktörleridir:

• Anne adayı sigara kullanıyorsa,
• Anne adayı fazla kilolu ya da obez ise,
• Anne adayının diyeti sağlıklı ve dengeli değilse,
• Beklenen bebek sayısı birden fazla ise (Misal, ikiz ve üçüz bebek bekleyen annelerin çoğu 38 haftadan önce veya daha erken doğuma girebilirler.) erken doğum olma ihtimali normalden daha yüksektir.

Erken doğuma girme ve preterm bebek sağlığı ile ilgili sorularınız için kadın doğum uzmanınıza danışmayı düşünebilirsiniz. Ayrıca Hisar Hospital; deneyimli ve tecrübeli ekibi, uluslararası standartlarda hasta bakımı ve yandal hekimlerine kolay ulaşılabilirliği ile hastalarına hizmet vermektedir.

Prematüre bebeklerde kilo kontrolü nasıl yapılır?

Hekimler;  tüm bebeklerde kilo alımını, gelişim ve sağlıkla yakından ilişkili olduğu için, yakından takip ederler. Büyümenin hızı, bebeğin gelişimi ile ilgili bilgi verir. Misal, yavaş büyüyen preterm bebeklerin gelişimi normale kıyasla daha geç olur.

Sağlık çalışanları,yoğun bakım ünitesinde bebekleri her gün tartarlar. Bebeklerin hayatlarının ilk birkaç gününde daha hafiflemeleri beklenen bir durumdur ve gayet normaldir. Bu kilo kaybının çoğu bebeğin kaybettiği suyun ağırlığıdır. Ancak prematüre bebeklerin çoğu için doğumdan sonraki birkaç gün içinde kilo almaya başlaması çok önemlidir. İstenen kilo alımı bebeğin büyüklüğüne ve gebelik yaşına bağlı olarak değişiklik gösterir. Daha hasta olan bebeklere istenilen oranda büyümeleri için daha fazla kalori alımı gerektiren çözümler uygulanması gerekebilir.

Preterm bebekler, düzenli kilo alana kadar küvezde kalırlar ve ne beşiğe alınabilirler ne de hastaneden ayrılabilirler. Kimi hastaneler bebeğin taburcu olmadan önce belli bir kiloya ulaşması gerektiğini savunur. Ancak bu durumun yaygınlığı giderek azalmaktadır. Genel olarak, bebekler küvezden çıkmaya hazır olmadan önce en az 2 kilogramdırlar.

Bebeğin anne karnında prematüre süreci anlaşılır mı?

Preterm bebek doğumları, bilinen bir sebep olmadan aniden gerçekleşebilir. Bazen uzman hekimler, annenin ya da bebeğin sağlığı ile ilgili tıbbi nedenlerle doğumu erken başlatmak zorunda kalabilirler. Ayrıca aşağıda sıralanan nedenler de anne adayının erken doğuma girmesine neden olabilir:

• Anne adayında diyabet ya da çeşitli enfeksiyonlar gibi kronik sağlık durumları olması,
• Anne adayının uyuşturucu veya madde kullanımı ya da alkol bağımlılığı olması,
• İkizler veya üçüzler gibi çoğul gebelik olması.
• Preeklampsi (hamilelik sırasında yüksek tansiyona bağlı gebelik zehirlenmesi ismi verilen durum) olması,
• Anne adayının rahim veya serviksi ile ilgili sorunların varlığı,
• Gebelikler arasında çok az zaman (18 aydan az) olması,
• Anne adayının hamilelik sırasında vajinal kanama veya enfeksiyonlar geçirmesi.

Ayrıca hamilelik öncesinde anne adayının tıbbi geçmişi ve genetiği de erken doğum riskini artırabilir. Buna yol açabilecek bazı özellikler şöyledir:

• Anne adayının siyahi olması,
• Anne adayının 20 yaşından küçük veya 40 yaşından büyük olması,
• Anne adayının ailesinde erken doğum geçmişi varsa ya da kendisi erken doğum yapmış olması,
• Anne adayının hamileyken sigara içiyor olması,
• Anne adayının hamile kalmadan önce zayıf olması erken doğuma yol açabilir.

Erken doğum veya preterm bebek bakımı ile ilgili sorularınız için en yakın sağlık kuruluşuna ya da kadın doğum kliniğine başvurabilirsiniz. Tüm özel sigorta ve bankalar ile anlaşması olan Hisar Hospital Çamlıca şubesinde vaka sayısı yüksek ve hastaneye ulaşım çok kolaydır.

Prematüre bebeklerde anne sütünün önemi nelerdir?

Anne sütü, tüm bebekler için, özellikle de preterm doğmuş bebekler için en iyi besindir. Enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olan proteinlere sahip olan anne sütü preterm bebekler için hayati öneme sahiptir. Prematüre doğumdan sonra bebeklerin çoğu ilk başta doğrudan memeden veya biberondan beslenemezler. Anneler sütlerini pompalar ve sağlık personeli anne sütünü bebeklere burundan ya da ağızdan geçip mideye giden bir tüp vasıtasıyla verirler. Bu sayede bebekler beslenmiş olur. Bunun uygulanamadığı durumlarda hekim başka bir anneden süt istenmesini önerebilir.

Eğer bebeğinizi emziremez veya süt sağamazsanız, hekimler bebek için özel bir mama önerebilir. Preterm bebeklerin, normal zamanında doğan bebeklerden daha fazla kaloriye, proteine ve diğer besinlere ihtiyacı vardır. Bu nedenle,uzman hekiminiz bebeğinizin büyümesine yardımcı olmak için özel olarak tasarlanmış preterm formüller kullanmanızı önerebilir.

Prematüre bebek  yavaş beslenmelidir çünkü; preterm bebeklerde görülen ve bağırsakları etkileyen ciddi bir problem olan nekrotizan enterokolite (kısaca NEC) yakalanabilir.

Doğum ağırlığı çok düşük veya çok hasta olan bazı bebekler, beslenmelerini total parenteral beslenme (TPN) adı verilen intravenöz (yani damar içi beslenme) şeklinde alırlar. Total parenteral beslenme; proteinler, karbonhidratlar, yağlar, vitaminler ve mineraller gibi bir bebeğin büyümesini destekleyebilen özel bir besin karışımından oluşur. Hisar Hospital’da TPN ilaçları hekimler tarafından hazırlanmaktadır.

Doktorlar ve diyetisyenler, prematüre bebeğin diyetini  çok dikkatli bir şekilde izler ve bebeklerin büyümesi için gerekli besinleri aldığından emin olmak için gerektiğinde değişiklikler yapar.

Prematüre bebeğin akciğeri nasıl korunur?

İlk haftalarda, erken doğum sonucunda bebekler, solunum problemleri yaşayabilirler. Prematüre bir bebek, henüz tam olarak gelişmemiş akciğerlerle doğduğu için nefes almakta güçlük çekebilir. Bebeğin ciğerlerinde sürfaktan (akciğerlerin genişlemesini sağlayan bir madde) yoksa, bebek yeterince hava alamayabilir. Bu duruma solunum sıkıntısı sendromu adı verilir ve tedavi edilebilir bir sorundur.

Erken doğmuş bebekler nefes alıp verirken arada duraksamalar yaşayabilirler. Bu duruma apne adı verilir. Apne, yaygın görülen bir durumdur. Bebekler taburcu olduklarında apne sıkıntısı kalmamış olması beklenir.

Bazı prematüre bebekler, bronkopulmoner displazi adı verilen daha ciddi bir akciğer bozukluğuna yakalanır. Bu durum daha az yaygındır. Bronkopulmoner displazisi olan bebekler birkaç hafta veya ay boyunca oksijene ihtiyaç duyabilirler. Ciddi olmasına karşın tedavi sonrası bebekler genellikle sorunu aşabilirler.

Sıkça Sorulan Sorular:

Preterm bebekler ve erken doğum her anne adayının başına gelebilir. Bu konu ile ilgili sorular olması oldukça normaldir. Sorularınız için kadın doğum uzmanınıza danışmayı düşünebilirsiniz. Bu yazının devamında konu ile ilgili en sık sorulan sorulara göz atabilirsiniz.

Erken doğum ve prematüre bebek ile ilgili sorularınız için bir kadın doğum uzmanına danışmayı düşünebilirsiniz.