Vajina Kanseri Nedir?
Vajina kanseri, vajinadaki normal hücreler değişime uğradığında ve kontrolden çıktığında meydana gelir. Ancak kanserin vücudun başka bir yerinde başlayıp daha sonra vajinaya yayılması da mümkündür. Vajina kanseri nadir görülen bir hastalık olsa da vücutta yaşanan değişikliklerin takip edilip, anormal bir durum olduğunda jinekoloji bölümüne başvurulması tavsiye edilmektedir.
Vajinal Kanser Türleri Nelerdir?
Vajina kanseri, ilgili hücrelere bağlı olarak farklı türlere ayrılmaktadır.
Vajinal Skuamoz Hücreli Karsinom
Vajinal Skuamöz hücreli karsinom, vajinal kanserlerin çoğunu oluşturur. Skuamöz hücreli karsinomların ortalama tanı yaşı yaklaşık 60’tır. Dokusal olarak, diğer bölgelerdeki skuamöz hücreli tümörlere benzerler. Vajinal kanser aynı zamanda insan papilloma virüsü (HPV) ile de ilişkilidir.
Verrüköz karsinom ise vajinal skuamöz hücreli karsinomun nadir bir çeşidini oluşturur. Kötü huylu olma ihtimali düşüktür, genellikle lokal olarak agresif, ancak nadiren başka organlara yayılan büyük, siğil gibi, mantar oluşturan bir kitle olarak ortaya çıkar. Dokusal olarak, yoğun keratin ile kaplı büyük papiller yapraklardan oluşur.
Vajinal Adenokarsinom
Adenokarsinomlar, 20 yaşından küçük kadınlarda primer vajinal kanserlerin neredeyse tamamını temsil eder . Adenokarsinomlar vajinal adenoz, Wolffian dinlenme elemanları, periüretral bezler ve endometriozis odaklarında ortaya çıkabilir. Tanı anında hastaların yaklaşık yüzde 70’inde kanser, ilk evrelerde yer alır.
Vajinal Melanom
Vajinal mukozada ortaya çıkan melanomlar nadirdir. Bildirilen vakaların büyük çoğunluğu, beyaz ırktan kadınlarda oluşmuştur. Vajina kanserinin bu çeşidi, ortalama 60 yaşında (22 ila 84 yaş arası) ortaya çıkar. Başlangıç semptomu en sık vajinal kanamadır. Mavi-siyah veya siyah-kahverengi bir kitle, plak veya ülser olarak görülürler. Daha da önemlisi, genellikle pigmentsizdirler.
Vajinal Sarkom
Vajinal sarkomların en yaygını, bebeklik ve erken çocukluk döneminde (ortalama yaş, üç yıl) vajinada ortaya çıkan oldukça kötü huylu bir tümör olan embriyonal rabdomiyosarkomdur (sarkom botryoides). Bu sarkom, genellikle bir salkım üzümüne benzeyen ve vajinayı dolduran ve bazen vajinadan dışarı çıkan yumuşak nodüller olarak ortaya çıkar (botryoides, Yunanca “üzüm” anlamına gelen botrys kelimesinden gelir).
Vajina Kanseri Nedenleri Nelerdir?
Vajina kanserine neden olan risk faktörleri aşağıdaki gibidir:
- İnsan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonu
- Yaşam boyu birden fazla cinsel partner
- İlk ilişkide erken yaş
- Sigara ve tütün kullanımı
Vajina Kanseri Belirtileri Nelerdir?
- Vajinal kanama, vajina kanserinin en sık görülen klinik belirtisidir. Birçok kadın fazla semptom göstermez. Nedensiz vajinal kanama, kaynağın vajinal olup olmadığını belirlemek için araştırılmalıdır.
- Sulu, kanlı veya kötü kokulu vajinal akıntı da vajina kanserinin belirtisi olabilmektedir.
- Hasta vajinal bir kitle fark edebilir.
- Hastalığın vajinanın ötesine uzamasından kaynaklanan pelvik ağrı, hastaların yüzde 5’inde mevcuttur.
Vajina Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Tanısal değerlendirmenin temel unsurları şunlardır;
Fiziki Muayene
İlk olarak hastanın tıbbi, cerrahi ve ilaç geçmişi ile öyküsü alınmalıdır. Ardından fiziki muayene gelir. Bu kapsamda, tam bir pelvik muayene yapılır. Herhangi bir anormal alan veya lezyon tespit edildiği anda biyopsi yani doku örneği alınmalıdır.
Vajinal Sitoloji
Sitolojik inceleme, dokulardan ya da organlardan alınan hücrelerin incelenmesidir. Pelvik muayene sırasında vajinal sitoloji örneği de alınmalıdır. Vajinal kanserlerin yüzde 20’si serviks kanseri için sitolojik tarama sonucunda tesadüfen saptanır.
Vajinal Kolposkopi
Bir lezyon görüntülenmemiş ise ve anormal sitoloji sonuçları varsa, kontrast madde yardımı ile serviks ve vajinanın kolposkopisi yapılmalıdır. Ek olarak, büyük bir lezyon görselleştirilirse, bazı uzmanlar vajinanın geri kalanını incelemek için vajinal kolposkopi yapılmasını önerebilir.
Vajinal Biyopsi
Vajinal inceleme sırasında anormal bir lezyonun tespit edilmesi durumunda doku örneği alınır. Bu işleme biyopsi denir. Alınan örnek laboratuvara gönderilerek patolojik incelemesi yapılır ve kanseröz hücre olup olmadığı belirlenir. Biyopsi işleminde genellikle anestezi yapılmasa da; önemli vajinal darlığı olan kadınlarda, yaşlı erişkin kadınlarda, muayene ve biyopsi için anestezi yapılabilmektedir.
Görüntüleme Çalışmaları
Göğüs ve iskelet radyografisinin yanı sıra bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi gelişmiş görüntüleme yöntemleri tedavi planlamasında birlikte ya da tek başına kullanılabilmektedir. Yapılan testler sonucunda tümörün yeri, büyüklüğü, evreleri ve varsa yayılımları detaylı bir şekilde tespit edilir ve en uygun tedavi planlamasına geçilir.
Vajina Kanseri Evreleri Nelerdir?
Vajina kanseri, tümörün yayılımına göre evrelere ayrılır.
Evre 1
Tümör, en küçük boyuttadır. Yayılım durumu, sadece vajen duvarı ile sınırlıdır.
Evre 2
Tümör, biraz daha büyümüş ve vajen duvarının içine girmiştir.
Evre 3
Kanserli doku, vajen duvarını aşmış, yan dokulara doğru yayılmıştır. Ancak, henüz uzak organlara sıçramamıştır.
Evre 4
Vajina kanserinin en ileri evresidir. Tümör, akciğerler, karaciğer ve kemik gibi uzak organlara da yayılmış yani metastaz yapmıştır.
Vajina Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
En doğru tedavi, büyük ölçüde kanserin evresine, büyüklüğüne, hastanın yaşına, varsa diğer tıbbi sorunlarına ve hamilelik isteğine göre belirlenir.
Vajina kanserinde genellikle; rahim, serviks ve vajinanın üst kısmını çıkarmak için ameliyatla tedavi uygulanır. Buna “radikal histerektomi” denir. Öte yandan radyoterapi ve kemoterapi de kanserin evresine ve tümörün bulunduğu yere göre tercih edilen tedavi yöntemlerindendir.
Sık Sorulan Sorular
Vajina kanseri eşler arasında bulaşır mı?
Vajina kanseri olan bir hasta eşine kanser bulaştıramaz. Fakat, eğer HPV virüsü taşıyorsa bunu bulaştırabilir.
Vajina kanseri genelde kaç yaşlarında görülür?
Yaklaşık 100.000 kadından 1’ine in situ veya invaziv vajinal kanser (tipik olarak skuamöz hücre histolojisi) teşhisi konacaktır . En sık görülen vajinal kanser olan skuamöz hücreli karsinomun ortalama tanı yaşı yaklaşık 60’tır. Ancak, hastalık ara sıra 20’li ve 30’lu yaşlarındaki kadınlarda da görülmektedir. Hastanın yaşı arttıkça skuamöz karsinom daha sık görülür.
Vajina kanseri ağrı yapar mı?
Vajina kanserinin temel belirtisi kanamadır. Vajinal kanserde ağrı, ilerlemiş ve kemik ile sinirleri tutmuş kanser hücrelerine sahip hastalarda saptanır.
Vajina kanseri tekrar eder mi?
Her kanserde olduğu gibi vajina kanserinde de hastalığın tekrar etmesi riski mevcuttur.
Vajina kanserinde adet düzensizliği olur mu?
Vajina kanserinin kendisi adet düzensizliği yapmaz. Fakat vajina kanserinin yol açtığı kanamalar adet düzensizliği gibi algılanabilir.