ГИПЕРБАРИКАЛЫҚ ОТТЕГІ ТЕРАПИЯ ОРТАЛЫҒЫ

Қысым камералары әдетте болаттан жасалған, оны қалыпты ауамен қамтамасыз ету арқылы қысым жасауға болады. Науқастарды кабинаға кіргізгеннен кейін оларды орындарына отырғызып, дайвинг деп аталатын процесс басталады. Қажетті қысымға жеткенде, пациенттер масканың көмегімен ішіндегі оттегі тарату жүйесінен 100% оттегімен тыныс алады.

ГБОТ қолданбаларында пациенттердің көпшілігі оттегімен біз тұрған атмосфералық қысымнан 2-2,5 есе қысыммен тыныс алады (теңіз астындағы 10-15 метрге тең).

Қысым камераларында иллюминаторлар деп аталатын терезелер және осы терезелерге бекітілген камералар бар. Қысым бөлмесінде пациенттерге ыңғайлы отыруға арналған орындықтар немесе қажет болған жағдайда жатып емделуін қамтамасыз ететін зембіл бар.

Біздің елде қолданылатын кабиналар толық автоматты басқару жүйесі бар 10-16 адамға арналған кабиналар болып табылады.

Жалғыз кабиналарды емдеу мақсатында да пайдалануға болады.

Біздің ауруханада қысым бөлмесі 12 адамға арналған Германияда жасалған Haux-Starmed кабинасы және толық автоматты басқару жүйесі бар. Кабинада қысым бөлмесінде пайдалануға жарамды 2 дана 27 дюймдік экран бар және емделушілер емделу кезінде фильмдерді көру арқылы уақытты әлдеқайда ыңғайлы өткізе алады. Біздің кабинаның түпнұсқалық кондиционер жүйесі пациенттерге оңтайлы температурада ем алу мүмкіндігін береді.

Ауруханада гипербарикалық оттегі терапиясының болуы пациент үшін көптеген артықшылықтарға ие. Ең алдымен, төтенше жағдайда анестезия және қарқынды терапия тобы шұғыл араласуды қамтамасыз ете алады. Тағы да, ГБОТ емдеуді жалғастыратын науқастарға ауруханада олардың ауруларына мультидисциплинарлы көзқарас мүмкіндігі берілуі мүмкін.

«Дайвинг» деп аталатын емнің алғашқы минуттарында пациенттер ұшақпен сапарға шыққанда немесе биік таулардан түскен кездегідей, құлағындағы қысымның жоғарылағанын сезінеді. Қысымның жоғарылауы кезінде пациенттер құлақтарындағы қысымды жұту немесе вальсальва маневрімен теңестіреді (бұл науқасқа алдын-ала үйретіледі). Жабық жерде қалудан қорқатын адамдарды бұлай емдеуге болмайды.

ГБОТ сеансы әдетте 1,5-2 сағатты алады, дегенмен ол әр жағдайда өзгереді. Пациенттердің көпшілігі күніне бір рет ем алады. Дегенмен, кейбір төтенше жағдайларда күніне 1-ден астам ем алуға болады. Сеанстардың жалпы саны ауруға байланысты өзгергенімен, созылмалы ауруларда 30-дан 60 сеансқа дейін болады.

Ең жиі кездесетін жанама әсер – құлақ қуысындағы қысымның өзгеруінің әсері. Бұл жағдай қауіпті емес және қысымды теңестіру әдістерін үйрену арқылы болдырмауға болады. Басқа жанама әсерлер сирек кездеседі және оларды өкпенің баротраумасы, оттегінің уыттылығы (өкпе мен ми), клаустрофобия (жабық жерлерде болудан қорқу) және уақытша миопия деп атауға болады. Әрбір пациент жанама әсерлерді болдырмау үшін емдеу алдында гипербарикалық медицина маманының тексеруінен өтуі керек. Жауапты дәрігер қажетті сақтық шараларын қабылдап, өтінімді сәйкесінше реттейті.

Гипербарикалық оттегі терапиясының әсер ету механизмі екі жақты.

Біріншісі – қолдану кезінде қолданылатын жоғары қысымға байланысты пайда болатын механикалық әсер. Бұл әсер сүңгуір апаттарынан туындаған декомпрессиялық ауруда (соғу) ең тиімді.

Екіншісі – жоғары қысымды ортада 100% таза оттегімен тыныс алу нәтижесінде тіндердегі оттегінің парциалды қысымының жоғарылауынан болатын әсер және ол қалыпты жағдайда оттегіде болмайтын кейбір қасиеттердің пайда болуымен жүреді. Бұл әсер көбінесе жараның жазылуы кешіктірілген жағдайларда қолданылады.

ГБОТ қолданылатын қысым камерасында ауа қысымы қалыпты қысымнан 2-3 есеге дейін көтеріледі. Мұндай жағдайларда қандағы ингаляциялық таза оттегінің ерігіштігі артады және қысымның мөлшеріне байланысты қалыпты мәннен 20 есеге дейін артуы мүмкін. Қан бұл оттегін бүкіл денеге тасымалдайды. Бұл бактериялармен күресуге және емдеуге ықпал ететін өсу факторлары мен дің жасушалары сияқты заттарды шығаруға көмектеседі.

Ауырған адамдар дертінен айығып кететіндіктен өзін салыстырмалы түрде күштірек сезінеді деуге болады. Бұдан басқа, соңғы жылдары жарияланған ғылыми зерттеулерге назар аударсақ, ГБО терапиясы когнитивтік функцияларды жақсартып және қартаю процесінің негізгі факторларының бірі теломерлердің ұзындығын (хромосомаларды қорғайтын әрбір ДНҚ спиралының соңындағы бөліктер) ГБОТ кейін 20% астам айтарлықтай арттыратыны байқалады.

Бұл зерттеулер ГБОТ көмегімен сау қартаю мүмкін екенін көрсетсе де, зерттеулер әлі де жалғасуда.

Кабинаға кірген кезде қысым әсер ететін және оңай тұтанатын материалдар (сағат, оттық, қалам, ұялы телефон, электронды құрылғылар, парфюмерия, майлы крем және т.б.) болмауы керек. Емдеуге кабинада ыңғайлы және мақта киіммен келу ұсынылады. Науқас емделу алдында өзінің ауру тарихы туралы барлық ақпаратты жауапты дәрігерге мәлімдеуге міндетті.

Емдеу ұзақтығы науқастың жағдайына және ауруына байланысты реттелсе де, бірнеше кабинада бір уақытта бірнеше науқас емделеді. Қысымның әсерінен қысым камерасының есіктері құлыпталады және қысым төмендегенше ашылмайды. Сондықтан емделушілер өздері үшін белгіленген уақыт ішінде емделуде қалады және сыртқа шыға алмайды. Төтенше жағдайларда немесе науқас үшін қиын жағдайларда ағымдағы емдеуді тоқтатпай, науқасты жедел жәрдем бөлмесінен шығаруға болады.