Kanser nedir?
Kanser, vücut hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde üremeleri ile meydana gelen bir hastalıktır. Sağlıklı vücut hücreleri (kas ve sinir hücreleri hariç) bölünebilme yeteneğine sahiptirler. Fakat bu yetenekleri de sınırlıdır. Sonsuz bölünemezler. Her hücrenin hayatı boyunca belli bir bölünebilme sayısı vardır. Sağlıklı bir hücre gerektiği yerde ve gerektiği kadar bölüneceğini bilir. Buna karşın kanser hücreleri, bu bilinci kaybederler, kontrolsüz bölünmeye başlar ve çoğalırlar. Kanser hücreleri birikerek tümörleri (kitleleri) oluştururlar, tümörler normal dokuları sıkıştırabilir, içine sızabilirler ya da tahrip edebilirler
Ülkemizde kanser görülme sıklığı nedir?
Kanser, tüm dünyada ölüm nedeni olarak, kalp ve damar hastalıklarının hemen ardından gelmektedir. Batı toplumlarında her yıl 250-350 kişiden biri kansere tutulmaktadır. 60 yaşın üzerindeki grupta ise kanser sıklığı daha da çok artmakta 300 kişide 4-5 civarına yükselmektedir. Türkiye’de kesin istatistikler bulunmamakla birlikte görülme sıklığının bunun yarısı kadar olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde erkeklerde 1. sırada akciğer kanseri, 2. sırada mide kanseri, 3. sırada ise mesane kanseri görülmektedir. Kadınlarda ise ilk sırayı meme; 2. sırayı mide, 3. sırayı ise yumurtalık kanseri almıştır. Deri kanseri sıklığı her iki cinste de yüksek olmakla birlikte, habis melanom dışındaki deri kanserleri tedaviye iyi cevap verdiklerinden ölüm oranı çok düşüktür.
Kanserin nedenleri nelerdir?
Kanserin oluşmasında etkili birçok neden sayılabilir. Ailesel ve genetik faktörlerin yanı sıra kişinin yaşam tarzından ve dış etkenlerden kaynaklanan nedenler de bulunmaktadır. Sigara ve alkol kullanımı, uzun süre güneşte kalma, kötü beslenme alışkanlıkları bu grupta sayılabilir. Ayrıca kansere neden olan dış faktörler de bulunmaktadır. Bunlar; yüksek dozda röntgen ışınına maruz kalma, kimyasal maddeler, virüsler (Hepatit B,C, insan papilloma virüs..), hava kirliliği, uzun süreli televizyon veya bilgisayar karşısında zaman geçirmeye bağlı olan fiziksel aktivite azlığı, radyasyona maruz kalma gibi etkenler kanser oluşumuna davetiye çıkarabilir.
Kanserin belirtileri nelerdir?
- Rahim veya makattan gelen, normal olmayan kanama
- Memede veya vücutta ortaya çıkan şişlikler
- İyileşmeyen yaralar,
- Ağızda iyileşmeyen ağrılı/ağrısız yaralar,
- Ağız içi ve dudakta beyaz veya kırmızı plaklar, kitle veya sertlikler,
- Uzamış ses kısıklığı ve öksürük
- Kanlı, pis kokulu balgam,
- Yutma güçlüğü veya hazımsızlık,
- Ben veya siğillerde meydana gelen büyüme, renk değişikliği ve kanama,
- Dışkılama değişiklikleri,
- Kanamalı idrar,
- Renk, şekil ve büyüklüğü değişen, çabuk kanayan veya ülserleşen benler,
- Göğüste ele gelen kitle,
- Meme derisi üzerinde kalınlaşma, çökme veya çekilme,
- Meme başından berrak veya kanlı akıntı,
- Uzamış ishal veya kabızlık,
- Açıklanamayan kilo kaybı,
- Adette düzensizlik, fazla kanama veya uzun süreli kanama,
- Adet dönemleri arasında veya menopoz sonrası kanama,
- Cinsel ilişkiden sonra kanama,
- Normalden fazla vajinal akıntı,
- Uzun süren ve açıklanamayan ateşler,
- Tedavi görülmesine rağmen düzelmeyen kansızlık.
Bu belirtiler olduğunda vakit kaybetmeden hekime başvurulmalıdır
En sık görülen kanser türleri
- Meme kanseri
- Akciğer kanseri
- Prostat kanseri
- Yemek borusu, mide ve bağırsak kanserleri
- Baş-boyun kanserleri
- Yumurtalık, rahim ağzı ve rahim kanserleri
Metastaz nedir?
Metastaz; Kanser hücrelerinin bulunduğu organda veya uzak noktalarda kontrolsüz olarak çoğalıp büyümelerinin sonucu oluşmaktadır. Tedavisi ve tanısı birçok uzmanlık dallarının işbirliğini gerektirmektedir. Tedavisi güçtür. Erken tanı önemlidir.
Kanser tedavisinde neler yapılmaktadır?
Geçmişten günümüze kanser tedavisine yaklaşımda büyük gelişmeler yaşanmıştır. Artık kanser tedavisi, yalnızca tümörü hedef alan cerrahi ve radyoterapi ile değil, metastaz (yayılma) oluşumunu önlemeye de yönelik yapılmaktadır. Ayrıca son dönemde gelişen hedefe yönelik tedavi ajanları (Damar ve ağız yoluyla verilen ilaçlar) ile etkin sonuçlara ulaşılmaktadır. Bu hasta grubunda kemoterapi/radyoterapi veya kemoterapi ile birlikte radyoterapi uygulanmaları tedavi seçenekleri arasında yer almaktadır.