Bebeklerin doğumdan itibaren kullanmaya başladığı emzik , zamanla bağımlılığa dönüşebiliyor. Bağımlılığa dönüşen bu alışkanlık zamanında bırakılmadığı takdirde bebeğe zarar verebiliyor. Peki bu konuda aileler ne yapmalı? Nasıl önlem almalı? Bebeğe zarar vermeden bu alışkanlığı bıraktırabilir? gibi bir çok sorunun cevabını Hisar Hospital Intercontinental Çocuk ve Ergen Psikolojisi Bölümü Uzmanı Psk. Ceylan Şengül’den öğrendik.
Emziğin avantajı olduğu kadar dezavantajı da çok
Emzik kullanma ya da kullanmama ebeveynin verdiği bir karardır .Emzik kullanımına başlamadan önce avantajları ve dezavantajları iyice düşünmelidir. Avantajlarına bakacak olursak şöyle sıralayabiliriz; ağlayan bebeği kolay ve hızlı bir şekilde sakinleştirebilir ,bebeğe mutluluk verir. Geçici olarak avunma duygusu verir ,anne mama hazırlarken ya da emzirmeye hazırlanırken bir kaç dakika kazandırabilir ,uykuya dalmaya yardımcı olur. Ağlama nöbetleri sırasında sakinleşme sağlar . Emzik yöntemi bebeği sakinleştirmede hızlı bir sonuç verdiği düşünülse de bazı dezavantajları da göz önünde bulundurmak gerekir . Duygusal gelişimin gerilemesine , çene ve kas sisteminde gerilemelere neden olarak konuşma bozukluklarına yol açabilir.
Gün içinde sürekli emzikle dolaşmamalı
Emziğe alışan bebekte alınması gereken ilk önlem, emziği bebeğe sadece uyku öncelerinde vermek olmalıdır. Uykuya dalmakta zorlanan bebeğin sadece uyku önceleri emzik kullanması, gün içerisinde gereksiz yere emzik kullanmaması sağlanmalıdır. Bebek 1 yaşına ulaştığında, bebeklikten çocukluğa adım attığında ise emzik kullanımı sadece gece uykusu öncesi ile kısıtlanmalı, bebek uykuya daldığında emzik bebeğin ağzından alınmalıdır. Bir yaşından büyük çocuklarda emzik çocuğa sadece gece uykularından önce verilmeli, gün içerisinde emzik ortadan kaldırılmalıdır.
Duygusal gelişimde ve konuşmada geriliğe neden olabilir
2.5 Yaşında gece uykusuna dalabilmek için emzik kullanan çocuk 2.5 yaşına ulaştığında ise büyük gün gelir ve çocuk birden bire emzikten koparılır. Evet, bir hata yapılmış ve çocuk, bebekliğinden 2.5 yaşına kadar sadece gece uykusuna dalmak için, ya da istenilen her koşulda , yerli ve yersiz olarak emzik kullanmıştır. Hızlı ve kısa sürede etkili olan bu yöntem ,özellikle ağlama nöbetlerinin sakinleştirme aracı haline dönüşmüştür. 2.5 yaş çocuğu, ilerleyen dönemde özellikle konuşmada gerilikler ve duygusal gelişimin erken dönme bebeklikte kalmasına ,duygusal gelişimin gerilemesine neden olur.
Doğru zamanda emzikle vedalaşma sağlanmalı
2.5 yaşında emzik kullanan çocuk için ebeveyn doğru bir anı belirlenmeli, evde yeni dünyaya gelen bir kardeş var ise emziği bırakmayı ileri bir zaman dilimine ertelemek gerekebilir. Evin rutin de bir değişikliğin olmadığı ( örneğin; anne ya da babadan birinin seyahatte olmaması) ,çocuğun psikolojisinin iyi olduğu, çocuğun hasta ya da mutsuz olmadığı bir dönemde çocuğun aniden emzikten kopup emziğe el sallamasını sağlamalıdır ve sonrasında çocuğun emziği/emzikleri çocuğun gözü önünde bir bebeğe, “Sen artık büyüdün, emzik bebeğe yakışır” denerek teslim edilmelidir. Eğer çocuk gözünün önünde emziğinin bir bebeğe verildiğini görmeğe dayanamayacaksa, emzik birden ortadan kaldırılır ve artık emziksiz yaşaması gerektiği söylenmelidir . Çocuğun emzikten aniden koparılması şarttır. Bu kalıcı ayrılığın bir zaman dilimine yayılmaya çalışılması hiç bir fayda sağlamaz. Emzikle ilişkisi birden bire koparılan çocuk, bir kaç gece şiddetli tepki gösterecek, ağlayacak ve olay çıkarmaya çalışacaktır. Ebeveynler çocuğun iyiliği için bu krize göğüs germek zorundadır. Çocuk çoğu zaman ilk 3-4 gece atlatıldığında kaderine razı olacak ve artık emziğin olmadığı, daha doğru bir hayata adım atacaktır. Bu durum ise öğrenilmiş çaresizlik diyebiliriz . Bu dönemde ebeveyne düşen görev, kararlı bir tavır takınmak ve 3-4 gece sürebilen kriz anlarında taviz vermeden dayanabilmektir.
